Dobry Lekarz

Mononukleoza zakaźna, inaczej nazywana jest chorobą pocałunków, bo do zarażenia się nią może dość właśnie podczas całowania się lub picia z jednej butelki z osobą zarażoną. Jest to ostra choroba wirusowa, jednak nie u każdego pojawiają się jej wyraźne objawy, niektóre osoby są nosicielami, od których również możemy się zarazić. W wielu przypadkach mononukleoza mija całkowicie samoistnie, jednak może wiązać się z groźnymi powikłaniami.

Przyczyną mononukleozy jest wirus EBV, czyli Epsteina-Barra. Zarażamy się poprzez ślinę, więc najpowszechniej dolegliwość ta rozwija się w wieku dziecięcym, chociaż pośród nastolatków i dorosłych diagnozowana jest 1/3 przypadków. Jeśli dojdzie do infekcji u dzieci, to w większości przypadków mamy do czynienia z infekcją o bezobjawowym przebiegu. Nasilone objawy obserwowane są u nastolatków.

Jak objawia się mononukleoza?

Dzieci najczęściej przechodzą schorzenie bezobjawowo. U nastolatków i osób dorosłych objawy są bardziej nasilone i mogą przypominać anginę paciorkowcową. Wówczas występują takie symptomy jak:
• Podwyższona temperatura ciała (gorączka jest często wysoka),
• Zapalenie gardła i migdałków (ból gardła jest bardzo silny i dokuczliwy),
• Katar,
• Powiększenie wątroby oraz śledziony,
• Zmiany skórne,
• Powiększenie węzłów chłonnych,
• Objaw Glanzmana – obrzęk powiek, nasady nosa oraz łuków brwiowych,
• Plamki wybroczynowe na podniebieniu miękkim oraz twardym,
• Owrzodzenia oraz nadżerki w obrębie narządów płciowych – objaw powszechny u chorych dorosłych.

Mononukleoza zakaźna to schorzenie, które wylęga się przez 30 do 50 dni. W pierwszych dwóch tygodniach objawy są tak mało wyróżniające, że diagnoza najczęściej nie zostaje wówczas trafnie postawiona. U chorego pojawia się bowiem osłabienie, dreszcze, brak apetytu czy bóle mięśniowe. Mononukleoza przechodzi samodzielnie bez wdrażania specjalnego leczenia, po upływie 2-3 miesięcy. Zyskujemy w ten sposób odporność na całe życie. Pamiętać należy jednak, że wirus EBV pozostaje w organizmie i może powodować bezobjawowe zachorowania w przyszłości, jak również prowadzić do zarażania innych osób za pośrednictwem śliny.

W celu stwierdzenia mononukleozy u pacjenta wykonuje się morfologię krwi, badania serologiczne, jak również odczyn Paula-Bunnella-Davidsohna. Nie bez znaczenia jest także zaobserwowanie określonych objawów klinicznych, wyróżniających dla tej jednostki chorobowej.

Jest to schorzenie, które tylko w nielicznych przypadkach wymaga podawania leków o działaniu przeciwwirusowym. Najczęściej objawy ustępują samoistnie. Stosowane działania mają charakter raczej doraźny. Pomocne jest przykładowo podawanie leków o działaniu przeciwbólowym, odkażającym do jamy ustnej oraz gardła, czy przeciwgorączkowym. Pośród zaleceń dla chorych lekarze wymieniają jak największą ilość wypoczynku oraz spożywanie potraw lekkostrawnych.

Jeśli postawiona zostanie błędna diagnoza i mononukleozę rozpozna się jako infekcję na tle bakteryjnym, to lekarz przepisze antybiotyk. Wówczas w przebiegu tego schorzenia, pojawia się swędząca wysypka przypominającą tą przy odrze, która ustępuje, gdy zbędny lek zostanie odstawiony.

Powikłania w wyniku mononukleozy są raczej rzadkie, jednak mogą mieć dotkliwy charakter i być dość niebezpieczne. Pośród nich wyróżniamy: zaburzenia hematologiczne, zaburzenia kardiologiczne, pęknięcie śledziony, zakażenie bakteryjne układu oddechowego lub też zespół przewlekłego zmęczenia.