Dobry Lekarz

Choroby cywilizacyjne to choroby wynikające ze sposobu życia. Można im zapobiegać lub leczyć, dokonując w nim zmian. Warto wiedzieć, że schorzenia, wymieniane obecnie przez specjalistów właśnie jako cywilizacyjne stanowią duże zagrożenie dla naszego życia, a często istotnie przyczyniają się do jego skrócenia i są bezpośrednią przyczyną śmierci. Dane statystyczne wskazują, że odpowiadają one za około 70% wszystkich zgonów na świecie, co jednoznacznie wskazuje, że nie powinniśmy ich bagatelizować. Choroby cywilizacyjne wyróżniają się przewlekłym charakterem, który stanowi połączenie co najmniej kilku różnych czynników, takich jak genetyka, środowisko, fizjologia, nasze zachowania i nawyki.

Pośród chorób cywilizacyjnych bardzo często wymienia się otyłość, jednak to nie jedyna jednostka. Zaliczamy do nich również cukrzycę, choroby sercowo-naczyniowe, czy choroby układu oddechowego. Zdecydowanie właśnie w tych grupach odnotowuje się największy roczny odsetek zgonów pośród chorób cywilizacyjnych.

1. Przyczyny chorób cywilizacyjnych

Choroby cywilizacyjne to grupa chorób przewlekłych, które są wynikiem życia w społeczeństwie uprzemysłowionym. Przyczynami chorób cywilizacyjnych są zła dieta, siedzący tryb życia i przewlekły stres.

W ostatnich latach wzrasta częstość występowania chorób cywilizacyjnych. Wynika to ze zmian w naszym środowisku, takich jak wzrost zanieczyszczenia i wykorzystanie przetworzonej żywności. Mimo iż nie są to choroby zakaźne, to jednak nazywa się je często epidemią XXI wieku. Nie dzieje się tak bez powodu, gdyż ich rozprzestrzenianie się jest bardzo szybkie i z pewnością globalne. Często stają się one przyczyną niepełnosprawności, a dodatkowo mogą doprowadzać do przedwczesnych zgonów.

W przypadku chorób cywilizacyjnych możemy mówić o dwóch głównych rodzajach przyczyn:

• bezpośrednie, czyli nasze nieprawidłowe nawyki takie jak siedzący tryb życia, brak aktywności fizycznej, zła, monotonna i źle zbilansowana dieta, nadużywanie alkoholu oraz kawy, palenie papierosów, permanentny stres, brak odpoczynku, postęp technologiczny, wszechobecna kultura masowa.
• pośrednie, czyli takie przed którymi nie mamy szansy się obronić. Zaliczamy do nich zanieczyszczenie środowiska naturalnego, stale rosnące uprzemysłowienie, promieniowanie jonizujące, nadmierny hałas i inne.

Znaczenie ma przede wszystkim sposób dzisiejszego życia. Jest ono szybkie, głośne, unikamy lub za mało czasu spędzamy na świeżym powietrzu, a jeśli już to oddychamy tym, które jest mocno zanieczyszczone. Sięgamy również nieustannie po przetworzoną żywność, z dużą ilością cukru i ograniczoną błonnika. Wszystkie te elementy, jak również rodzaj pracy, jaki wykonujemy najczęściej istotnie wpływają na nasze zdrowie. Jeśli odpowiednio o siebie nie zadbamy, to możemy przepłacić to nawet życiem.

2. Jakie są rodzaje chorób cywilizacyjnych?

Warto wiedzieć, jakie schorzenia zaliczane są do chorób cywilizacyjnych. Są to m.in.:

• otyłość,
• cukrzyca,
• nowotwory,
• choroby sercowo-naczyniowe - jeśli dochodzi do nieprawidłowości w funkcjonowaniu układu krwionośnego, może dochodzić do: zawału serca, miażdżycy, udarów mózgu, czy nadciśnienia tętniczego,
• choroby przewodu pokarmowego - szybkie jedzenie i stres w połączeniu z nieprawidłową dietą prowadzą do upośledzenia funkcjonowania układu pokarmowego, w konsekwencji może dochodzić do: refluksu, choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy, zaparć, biegunek, chorób jelit,
• choroby układu oddechowego,
• choroby psychiczne - nieustanny stres, poczucie osamotnienia i “wyścig szczurów” sprawiają, że dochodzi do rozwijania się zaburzeń psychicznych oraz nałogów: depresji, nerwicy, anoreksji, bulimii, schizofrenii, alkoholizmu, pracoholizmu, seksoholizmu czy narkomanii.

1. Jak przeprowadza się diagnostykę chorób cywilizacyjnych?

Diagnozę chorób cywilizacyjnych prowadzi się wieloma metodami. Pierwszym krokiem w diagnozowaniu jest identyfikacja objawów. Podstawą jest wywiad z pacjentem, jednak w kolejnym kroku kluczowe będzie przeprowadzenie badań dopasowanych do konkretnych zgłaszanych przez niego objawów. Niezbędne może się okazać również skierowanie do specjalisty. Diagnostyka będzie więc różna zależnie od tego, co dokładnie dolega choremu. Każdy przypadek musi być rozpatrywany indywidualnie.

W wielu przypadkach znaczenie mają podstawowe badania, takie jak testy laboratoryjne z krwi i moczu, badania USG, EKG, tomografia komputerowa, rezonans magnetyczny i inne.

2. Jakie jeszcze jednostki chorobowe zalicza się do chorób cywilizacyjnych?

Do chorób cywilizacyjnych zalicza się również różnego rodzaju demencje, które pogarszają procesy myślowe i wykraczają poza normy tego, czego oczekuje się od normalnego starzenia się. Jedną z najpopularniejszych odmian jest tu choroba Alzheimera. Zdarza się, że jednocześnie w formie przewlekłej u pacjenta występują różne formy otępienia. Ilość tego rodzaju chorób jest większa z roku na rok, dlatego zalicza się je również do chorób cywilizacyjnych.

Warto również wspomnieć tu o chorobach psychicznych, które zdecydowanie częściej pojawiają się u osób, które borykają się z ubóstwem. Wynika to w dużej mierze z warunków życia, ale także z braku odpowiedniego dostępu do leczenia. Różnorodne choroby psychiczne są w dzisiejszych czasach bardzo powszechne. Często mówi się chociażby o depresji i nerwicy oraz nałogach. Przyjmuje się, że przynajmniej jedna na cztery osoby na świecie doświadczyły w swoim życiu choroby psychicznej. Może na to wskazywać wciąż rosnące zapotrzebowanie na psychiatrów, psychoterapeutów i psychologów.

Dużym problemem pośród chorób cywilizacyjnych jest otyłość. Ona sama może prowadzić również do innych poważnych chorób i pogorszenia stanu zdrowia. Specjaliści apelują o większą uważność jeśli chodzi o dietę i aktywność fizyczną, gdyż problem otyłości zaczyna obecnie dotyczyć coraz większej ilości dzieci, co będzie powodowała znaczący wzrost poważnych zachorowań w przyszłości.

Pośród chorób cywilizacyjnych znajdują się również alergie i choroby autoimmunologiczne. Niezależnie jednak od tego do jakiej jednostki chorobowej jesteśmy predysponowani, to od nas i od odpowiedniej profilaktyki zależy czy i w jakim wieku zachorujemy oraz jaka będzie jakość naszego życia.