Dobry Lekarz

• Anemia
• Biegunka
• Ból brzucha
• Brak apetytu
• Niedożywienie
• Powiększenie brzucha
• Wychudzenie

Szukaj chorób wg objawów: Objawy choroby

Jest to jedna z częściej występujących chorób jelita cienkiego. Celiaka jest to inaczej zwana choroba złego wchłaniania.

Kto może zachorować?
Celiaka jest schorzeniem, polegającym na występowaniu zaburzeń w trawieniu i i wchłaniania jelitowego związanych z nietolerancją glutenu, białka zbożowego występującego w dużych ilościach w ziarnach pszenicy i żyta, a w mniejszych – jęczmienia i owsa. Nieprawidłowa reakcja immunologiczna wywoływana jest nadmierną odpowiedzią immunologiczną na grupę białek zbożowych zwanych prolaminami, a dokładniej na pochodzące z nich frakcje w poszczególnych zbożach. Stwierdza się wtedy zahamowanie rozwoju, oddawanie obfitych, cuchnących stolców i bolesne wzdęcie brzucha.

Patogeneza celiaki jest niejednoznaczna. Choroba ta może ujawnić się w każdym wieku, ale najczęściej występuje u dzieci, kiedy zaczynają spożywać pokarmy zawierające gluten i po 50 roku życia. Nietolerancja glutenu pojawia się u około 1% populacji. Schorzenie to występuje znacznie częściej u mężczyzn. Pojawienie się choroby w rodzinie, zwiększa ryzyko zachorowania, więc ma podłoże genetyczne. Poza genetycznym, na rozwój celiaki wpływają też inne czynniki, takie jak: metaboliczny, immunologiczny, środowiskowy i prawdopodobnie infekcyjny. Choroba ta występuje najczęściej u tych osób, u których pojawiają się antygeny zgodności tkankowej. Zdarza się jednak, że choroba występuje pomimo braku tych antygenów, choć wiąże się to z występowaniem nietypowego przebiegu choroby.
Zapoczątkowaniem choroby jest kontakt glutenu z błoną śluzową jelita. Białka glutenowe, bogate w glutaminę ulegają dezaminacji pod wpływem transglutaminazy tkankowej. Białka powstające w ten sposób stają się silnie immunogenne dla osób z predyspozycją genetyczną. W pierwszym etapie dochodzi do nacieków limfocytów śródnabłonkowych. Następnie kosmki jelitowe błony śluzowej jelita cienkiego ulegają uszkodzeniu przez cytokiny, produkowane przez układ immunologiczny przewodu pokarmowego. Uszkodzenie kosmków jelitowych prowadzi do zmniejszenia produkcji enzymów trawiennych komórki nabłonka jelitowego zgromadzonych właśnie w tych kosmkach czyli enterocytów oraz upośledzenia wydzielania hormonów tkankowych produkowanych w przewodzie pokarmowym. Efektem tych uszkodzeń jest zaburzenie motoryki jelit, nieprawidłowe trawienie oraz wchłanianie substancji zawartych w pokarmie i powstawanie związanych z tym faktem niedoborów.

Objawy:
- niedożywienie
- utrata apetytu
- biegunka
- powiększenie obwodu brzucha
- zmiana zachowania dziecka
- niedokrwistość z niedoboru żelaza
- niedobory białka
- kwasu foliowego
- niedobory witamin
- wtórna nietolerancja dwucukrów
- alergia na pokarmy.

Choroba w 30% przypadków przebiega w postaci jawnej czyli pełnoobjawowej. Może jednak występować w postaci ubogoobjawowej czyli niemej. W takim przypadku pojawiają się typowe zmiany w błonie śluzowej jelita ale nie występują objawy postaci jawnej. Objawy w przypadku takiej choroby są groźniejsze i trudniej w takim przypadku Celiakę zdiagnozować:
- niedokrwistość
- próchnica zębów
- niedorozwój szkliwa zębnego
- nawrotowe afty
- wrzodziejące zapalenia jamy ustnej
- podwyższony poziom cholesterolu
- zaburzenia neurologiczne takie jak ataksja lub neuropatia obwodowa
- otępienie
- schozofrenia
- upośledzenie umysłowe
- wczesna osteoporoza
- nawykowe poronienia.

Może także pojawić się postać ukryta tej choroby, w tym przypadku dochodzi do występowania przeciwciał charakterystycznych dla tej choroby u osób z prawidłowym wynikiem biopsji jelita cienkiego.

Zapobieganie:
Aby nie dopuścić do rozwoju choroby, należy zastosować dietę bezglutenową do 9–10 miesiąca życia dziecka. Należy również pamiętać o produktach, które stanowią tak zwane ukryte źródło glutenu, takie jak konserwy, aromaty np. w herbatach, skrobia modyfikowana znajdująca się w różnych produktach, przyprawy, ocet spirytusowy.
Alkohol - Piwa, w którego produkcji używana jest pszenica, pacjenci spożywać nie powinni, natomiast whisky oraz inne mocne alkohole wyprodukowane ze zbóż, będące wysokoprocentowymi destylatami, są dobrze tolerowane przez chorych. Także wędliny, kiełbasy, parówki, śmietany i inne produkty spożywcze mogą zawierać gluten.

Leczenie:
Dieta bezglutenowa stosowana przez całe życie. Konieczna jest obserwacja układu kostnego pod kątem przedwczesnej osteoporozy. Przed wprowadzeniem diety powinna być wykonana biopsja jelita cienkiego, gdyż jej wprowadzenie maskuje przebieg choroby i może utrudniać rozpoznanie.