Dobry Lekarz

Dane statystyczne wskazują, że objawy AZS występują u co 5 osoby. Atopowe zapalenie skóry jest więc dość powszechnym schorzeniem dermatologicznym, jednocześnie najczęściej pojawiającym się u dzieci. Ma ona charakter przewlekły, co oznacza, że możemy skutecznie łagodzić jej objawy, jednak nie ma możliwości jej pełnego wyleczenia. Pocieszający może być fakt, że nawet u 70% osób z tą dolegliwością przebieg schorzenia jest łagodny. Pozostaje więc mimo wszystko 30%, którzy muszą się zmaczać z przebiegiem umiarkowanym lub ostrym. W niektórych przypadkach niezbędna jest hospitalizacja.

Rozwój choroby i nieprzyjemne objawy

AZS to choroba, do rozwoju której dochodzi na podłożu atopii, co oznacza nieprawidłową reakcję organizmu w wyniku kontaktu z alergenem. Jest ona wręcz przesadzona, nieadekwatna do zagrożenia. Ważnym czynnikiem w zwalczaniu objawów alergii, jest unikanie ekspozycji na to co uczula, jednak w przypadku właśnie atopowego zapalenia skóry jest to utrudnione, gdyż jedynie u około 30% pacjentów z tą dolegliwością udaje się potwierdzić w testach specjalistycznych na co są uczuleni.

W Atopowym Zapaleniu Skóry wyróżniające są przede wszystkim zmiany na skórze. Charakterystyczna jest ich lokalizacja, jednak należy zaznaczyć, że jest ona zależna od wieku pacjenta. Jeśli do ujawnienia się choroby dochodzi u niemowląt to skóra zmienia się najpierw na twarzy, później na szyi oraz tułowiu. Z kolei u dzieci powyżej 1 roku życia oraz u nastolatków wszystkie zmiany znajdują się najczęściej w zgięciach stawowych – łokciowych lub podkolanowych. U osób dorosłych mogą one mieć charakter rozsiany. Specjaliści zaznaczają, że w większości przypadków możliwe jest zdiagnozowanie tego schorzenia już w wieku zaledwie kilku miesięcy. Jednak zmiany na skórze nie są tu jedynym objawem chorobowym. Towarzyszy im bardzo silny świąd, który uznawany jest za największy problem w przypadku tej choroby.

Świąd powoduje uporczywe drapanie się. Dzieci drapią się zarówno w ciągu dnia, jednak szczególnie w nocy, nie są wówczas w stanie spać. Niestety również płaczą, są zmęczone i rozdrażnione, a przez to nie mogą spać również rodzice i inni domownicy. Z czasem może dochodzić również do nawykowego drapania się u dzieci, występującego na skutek emocji.

Udowodniono, że atopowe zapalenie skóry bardzo źle wpływa na rodzinę dziecka. Badania wykazały, że w rodzinach, w których dziecko na nie choruje, zdecydowanie częściej dochodzi do rozwodów. Dziecko się drapie, płacze, krzyczy i sprawia, że wszyscy są zmęczeni, a ich życie ulega silnej dezorganizacji. To odbija się na psychice poszczególnych osób i wzajemnych relacjach.

W przypadku dzieci z atopowym zapaleniem skóry bardzo często diagnozowane są również liczne inne schorzenia atopowe, a pośród nich: alergiczne zapalenie spojówek czy alergiczny nieżyt nosa. Konsekwencją jest stosowanie leków przeciwhistaminowych w sposób przewlekły. Pośród innych objawów wymienia się również trudności z nauką czy problemy z koncentracją. Dzieci z AZS częściej cierpią na autyzm lub ADHD, pojawiają się u nich zachowania kompulsywne, jak chociażby obżarstwo, w związku z tym częściej występuje u nich nadwaga oraz otyłość.

Aspekty psychologiczne i leczenie

Świąd jest jednym z najbardziej uciążliwych objawów chorobowych. Jego przewlekłe utrzymywanie się, może prowadzić do znacznego obniżenia się komfortu życia dziecka. Niestety często obserwowane jest zjawisko stygmatyzacji oraz wycofania, co z kolei może prowadzić do pojawienia się zaburzeń lękowych oraz depresyjnych.

Niestety wszelkie choroby skórne, które są widoczne sprawiają, że zarówno dzieci, jak i dorośli mogą zostać odrzuceni społecznie. Ludzie nie znając dolegliwości się jej boją, bo wydaje im się że możliwe jest zarażenie się. AZS jest wyjątkowo ciężką przypadłością, w której występujący świąd jest tak silny, że może doprowadzać do pojawienia się myśli samobójczych i załamania psychicznego. Niestety w niektórych przypadkach dochodzi do samobójstwa. Specjaliści alarmują, że ta z pozoru błaha dolegliwość, może powodować silne obciążenie psychiczne, a w związku z tym borykające się z nią dzieci powinny być pod opieką psychologa już od wczesnych lat dzieciństwa. Takie postępowanie zaleca się oczywiście w przypadku osób, u których przebieg choroby jest ciężki. Obecnie również bardzo duża rolę odgrywają grupy wsparcia tworzone zarówno dla dzieci, jak i ich rodziców.

Dermatolodzy zaznaczają, że terapia AZS powinna być długotrwała i jej podstawą jest stosowanie na skórę emolientów. Są to preparaty, które pozwalają na intensywne natłuszczenie skóry, jak i na zatrzymanie w niej wody. W tym schorzeniu spotykamy się z nieprawidłową barierą ochronną naskórka. Stosowanie emolientów daje możliwość odbudowania na krótki czas, jednak powinny być one nakładane każdego dnia na całe ciało. Nie ma tu również znaczenia czy obecnie widoczne są zmiany skórne czy też nie. Preparaty u tak nakładamy. Tylko regularność prowadzi tu do osiągnięcia dobrego efektu terapeutycznego.

Gdy u naszego dziecka stwierdzone zostanie AZS powinniśmy zdawać sobie sprawę że leczenie tej choroby będzie przewlekłe, że nie przejdzie ona do końca życia. Można ją jednak umiejętnie kontrolować, a nawet sprawić, że znikną zmiany na skórze, jednak nigdy nie wiadomo kiedy znów się pojawią. Dodatkowo u nastolatków często rozwijają się alergie kontaktowe na nikiel, chrom, farby, żywice czy gumy. W związku z tym należy unikać w przyszłości zawodów, które wymagają kontaktu z różnymi chemikaliami.

Jeśli dochodzi do zaostrzenia objawów atopowego zapalenia skóry to w leczeniu wykorzystuje się przede wszystkim inhibitory kalcyneuryny lub tez maści z glikokortykosteroidami. Są to jednak środki błędnie oceniane przez rodziców jako szkodliwe, przez co nie godzą się na ich wykorzystanie w leczeniu dzieci. Skutki uboczne mogą oczywiście wystąpić przy długotrwałym stosowaniu, jednak ich odpowiednie wykorzystanie zgodnie ze wskazaniami lekarza pozwoli na zyskanie kontroli nad chorobą i ograniczenie dotkliwych objawów.