Dobry Lekarz

Bielactwo jest chorobą skóry, w której na ciele występują odbarwione, zdecydowanie bledsze, jaśniejsze od naturalnego kolorytu skóry plamy. Zależnie od postaci, zaawansowania choroby, a także indywidualnych cech plamy takie mogą być niewielkie, wręcz drobne i prawie niezauważalne, jak i rozległe, obejmujące całe powierzchnie ciała. Pojawiają się na twarzy, rękach, stopach, ale również na pozostałych częściach ciała. Jest to choroba o przewlekłym charakterze, której leczenie nie daje chorym pełnej satysfakcji. Co wiemy na jej temat?

Co to za choroba?

Bielactwo ma związek z hipopigmentacją czyli zaburzeniem barwnikowym polegającym na niedoborze melaniny w naskórku. W tej jednostce chorobowej na powierzchni skóry pojawiają się liczne, przebarwione plamy, wyraźnie odgraniczone od skóry zdrowej. Schorzenie nie powoduje dolegliwości bólowych. W jego przypadku podstawową kwestią wywołującą dyskomfort u pacjentów jest estetyka, a dokładnie widoczne na powierzchni skóry odbarwione plamy. Można więc powiedzieć, że jest to choroba skórna, która nie prowadzi do pojawiania się fizycznego cierpienia, jednak pokazuje nam jak duże znaczenie ma również to psychologiczne. Często bowiem pojawiają się poważne problemy z samoakceptacją.

Melanina to pigment, który występuje w naszej skórze, włosach, a także naczyniówce. Odpowiada ona bezpośrednio za barwę naszej skóry. Co jednak istotne, to nie jedyna jej funkcja, chroni również różne, szczególnie głębsze warstwy skóry przed szkodliwym działaniem promieniowania słonecznego. Gdy działa ono na naszą skórę, ilość produkowanej w niej melaniny czasowo wzrasta, przez co skóra na pewien czas zmienia zabarwienie i pojawia się opalenizna. Jej produkcja odbywa się w komórkach pigmentacyjnych skóry, czyli melanocytach.

Gdy jesteśmy zdrowi nasza skóra ma jednolity koloryt. Jednak wystąpienie bielactwa to sytuacja, w której produkcja melaniny w konkretnych obszarach staje się niemożliwa, a to skutkuje nienaturalnie bladymi odbarwieniami na jej powierzchni.

Bielactwo dzielimy klinicznie na:

• bielactwo ograniczone – ogniskowe i segmentowe,
• bielactwo uogólnione – akralno-twarzowe i pospolite,
• bielactwo całkowite,
• bielactwo mieszane.

Innym podział wskazuje, że bielactwo wrodzone może pojawić się już u dzieci, natomiast bielactwo nabyte stwierdzane jest u nastolatków i młodych dorosłych pomiędzy 10 a 30 rokiem życia.

Jakie są przyczyny bielactwa?

Nie udało się dotąd dokładnie poznać przyczyn bielactwa. Mechanizm powstawania plam odbarwieniowych na skórze nie został więc precyzyjnie wyjaśniony. Jednak zdaniem specjalistów ogromne znaczenie odgrywa genetyka, predyspozycje immunologiczne oraz zaburzenia unerwienia i stres oksydacyjny.

Mimo wszystko liczne prowadzone badania udowodniły, że bielactwo występuje na skutek zaniku melanocytów znajdujących się na granic skóry właściwej i naskórka. W konsekwencji ilość melaniny w naskórku się wyczerpuje. Ma więc do czynienia z zaburzeniem, na którego rozwój wpływają liczne czynniki.

Co istotne wiele chorób immunologicznych może być związana z bielactwem. Zdecydowanie najczęściej taka sytuacja dotyczy chorób tarczycy, takich jak choroba Hashimoto czy Gravesa-Basedowa, ale również cukrzyca, anemia, łysienie plackowate, toczeń rumieniowaty układowy, miastenia, twardzina układowa, łuszczyca, zapalne choroby jelit, autoimmunologiczny zespół niewydolności wielogruczołowej, oraz w niektórych przypadkach autoimmunologiczne zapalenie dróg żółciowych lub wątroby.

Bielactwo – jak objawia się choroba?

W bielactwie charakterystyczne jest występowanie na ciele plam depigmentacyjnych. Oznacza to, że widoczne są odbarwienia, wręcz białe plamy, które pojawiają się na skutek zaniku melanocytów. Jako że jest to choroba skóry, plamy określa się mianem wykwitów. Mogą pojawiać się one na twarzy, dłoniach, stopach, czy tułowiu – w dowolnym miejscu na ciele. Cie ciekawe granica plam na skórze w tej chorobie jest doskonale widoczna.

Jeśli mamy do czynienia z bielactwem nabytym, to plamy często pojawiają się symetrycznie, obustronnie, najczęściej na twarzy i szyi oraz wyprostowanej powierzchni kończyn, w dołach pachowych, na grzbietach dłoni, wokół naturalnych otworów ciała i niekiedy na błonach śluzowych.

Pojawienie się pierwszych plam bielaczych ma miejsce najczęściej na twarzy, dłoniach, stopach, przedramionach. Charakterystyczne będzie również pojawianie się zmian w miejscach, gdzie doszło do urazu, oparzenia, otarcia lub zacięcia skóry. Objawy mogą dotyczyć również włosów, wówczas widoczne jest ich siwienie.

Jak rozpoznaje się bielactwo?

Diagnozę wstępną może postawić nasz lekarz POZ, jednak konieczne jest udanie się do dermatologa, który potwierdzi rozpoznanie. Stawiane jest ono najczęściej na podstawie  typowego dla tego schorzenia obrazu klinicznego, czyli obecności białych plam bielaczych na ciele.

Jak wygląda leczenie bielactwa?

Istnieje wiele metod wykorzystywanych w leczeniu bielactwa, jednak nie ma dotychczas znanej terapii, która przynosiłaby oczekiwane efekty terapeutyczne. Najczęściej udaje się osiągnąć nieznaczną poprawę lub zahamowanie rozwoju choroby. Repigmentacja rozpoczyna się najczęściej od mieszków włosowych. Metoda leczenia musi zostać dobrana indywidualnie do pacjenta. Wybór uzależniony jest tu od stopnia zaawansowania choroby, a także rozległości zmian. Na tej podstawie wyróżnia się następujące rozwiązania:

1. Leczenie miejscowe z wykorzystaniem glikokortykosteroidów, inhibitorów kalcyneuryny oraz pochodnych witaminy D.
2. Fototerapia.
3. Leczenie chirurgiczne, które polega na przeszczepieniu melanocytów pobranych ze zdrowych części skóry do tej zmienionej chorobowo.

Mimo wszystko nie istnieją środki profilaktyczne i metody, które przyczyniłyby się do zapobiegnięcia rozwojowi bielactwa. Jest to choroba, która niesie za sobą przede wszystkim skutki estetyczne, więc musimy nauczyć się z nią żyć. Latem należy pamiętać o kremach z wysokim filtrem UV, gdyż odbarwiona skóra nie jest należycie chroniona.