Dobry Lekarz

Warto zacząć od tego, czym właściwie zakażenie szpitalne jest. Otóż jest to rodzaj infekcji, do której doszło w szpitalu, lub jej ujawnienie się nastąpiło już po przyjęciu pacjenta na oddział, w ciągu 48 godzin. Bardzo często takie zakażenia wiążą się z koniecznością zamykania całych oddziałów, a nawet placówek szpitalnych. Mogą być one spowodowane przez priony, bakterie, wirusy, pasożyty, grzyby.

Podstawową przyczyną wystąpienia infekcji jest czynnik epidemiologiczny, który pochodzi od innej osoby chorej, od personelu medycznego lub jest pochodzenia endogennego, czyli wywołane własną mikroflorą pacjenta.

Pojawianie się zakażeń szpitalnych może mieć charakter poniekąd stały, oznacza to, że będą one występować w charakterystycznej dla konkretnego oddziału częstotliwości, mówimy wówczas o endemii. Jeśli zaś dochodzi do gwałtownego pojawienia się ogniska zachorowań, to mówimy o epidemii.

Środowiskowe przyczyny zakażeń szpitalnych

Corocznie w całej Unii Europejskiej notowanych jest około 2,5 miliona przypadków zakażeń szpitalnych. Są one niezwykle niebezpieczne, gdyż mogą prowadzić nawet do śmierci pacjenta. Jako przyczyny środowiskowych zakażeń szpitalnych wymienia się:

• zanieczyszczenia w obrębie odzieży personelu medycznego,
• brudne, niedokładnie myte ręce u personelu,
• niewłaściwe sprzątanie,
• nieodkażony lub niewłaściwie odkażony sprzęt niemedyczny oraz skażenia w otoczeniu,
• niejałowy sprzęt medyczny,
• przyjmowanie na szpitalne oddziały osób, które potrzebują zapewnienia specjalnych warunków, nawet jeśli placówka nie ma możliwości ich zapewnienia,
• problemy organizacyjne, np. niewłaściwy podział pracy – w wielu placówkach zdarza się tzw. wypożyczanie personelu na inne oddziały, wówczas pojawiają się braki organizacyjne i proceduralne,
• niewypracowane standardy i procedury sanitarno-higieniczne, które skutkują niespełnianiem norm w tym zakresie,
• złe warunki pracy – nadmiernie duże obłożenie, nakładanie na pracowników nowych obowiązków, bez przeprowadzenia niezbędnych szkoleń i wdrożenia procedur,
• niedziałanie w placówkach medycznych systemu kontroli zakażeń – w tej kwestii brakuje zarówno standardów, jak i procedur i fachowców.

Jakie są źródła zakażeń szpitalnych?

1. personel placówki leczniczej.
2. nosiciele – zarówno chorzy, jak i ozdrowieńcy.
3. przedmioty użytku osobistego – odzież, elementy bieliźniane, buty szpitalne, pościel, koce, materace, poduszki.
4. sprzęt szpitalny – niestety często się zdarza, że jest niewłaściwie dezynfekowany oraz sterylizowany – mowa tu o narzędziach chirurgicznych, aparaturze diagnostycznej, narzędziach zabiegowych czy środkach opatrunkowych.
5. leki – krople do oczu, plazma, krew, środki dezynfekcyjne, które stosuje się w odkażaniu ran.
6. szpitalne wyposażenie – meble, łóżka, sedesy, klamki, kaczki, nocniki, wanny, baseny, mydelniczki, butelki.
7. woda oraz żywność.

Co sprawia, że rośnie zagrożenie zakażeniami szpitalnymi?

• Niedobory odpornościowe,
• immunosupresja,
• wiek – kryterium to dotyczy dzieci przed ukończeniem 1 roku życia, najczęściej wcześniaków, jak również osób starszych,
• występowanie chorób towarzyszących, takich jak np. cukrzyca,
• przyjmowanie antybiotyków przez długi czasu,
• sytuacja przerwania ciągłości tkanek, która może nastąpić w wyniku oparzenia lub zabiegu operacyjnego,
• stosowanie inwazyjnych procedur diagnostycznych, leczniczych i pielęgnacyjnych,
• pobyt w domu dziecka,
• konieczność częstych i długich hospitalizacji,
• ograniczenie ilości zalecanych badań,
• ograniczenie diagnostyki mikrobiologicznej,
• stosowanie niektórych leków bez wyraźnych wskazań, np. przy zakażeniach wirusowych,
• ograniczenie stosowania terapii celowanej,
• nadużywanie antybiotyków o szerokim spektrum działania,
• nadmiernie krótki czas terapii.