Dobry Lekarz

Częste wycieczki na łono natury, szczególnie w okresie letnim mogą zakończyć się nieprzyjemnym kontaktem z kleszczem. To małe insekty, które ze względu na umiejętność przenoszenia ciężkich, ogólnoustrojowych chorób, uznawane są za jedno z największych zagrożeń w naszej strefie klimatycznej. Ich niewielkie gabaryty z pewnością utrudniają lokalizację na ciele, dlatego warto dowiedzieć się, jak chronić się przed ukąszeniem? Jak zachować się po usunięciu kleszcza? Jakie choroby przenoszą?

Sezon na kleszcze - kiedy warto zachować szczególną ostrożność?

Kleszcze to niewielkie insekty, które należą do rodziny pajęczaków, a swoją budową przypominają roztocza. Dorosły przedstawiciel tego gatunku posiada cztery pary odnóży oraz nad wyraz rozwinięty układ ssący i aparat żołądkowy. Taka budowa ułatwia im egzystencję, ze względu na możliwość przytwierdzania się do ciała ofiary i ssania ludzkiej krwi. Kleszcz posiada w swojej jamie gębowej żądło, które znacznie ułatwia mu przerwanie powłok skórnych człowieka, a także umożliwia mu mocne przytwierdzenie się do skóry.

Kleszcze są insektami, które do życia potrzebują temperatury nie mniejszej niż 5 stopni Celsjusza. Główny sezon kleszczowy rozpoczyna się wczesną wiosną, a kończy późną jesienią. Łagodne zimy i ocieplenie klimatu sprawiają, że coraz częściej dużą liczbę osobników obserwuje się już od stycznia. Głównym miejscem bytowania kleszcza są lasy, krzaki, trawy oraz parki. Niemniej jednak, warto pamiętać, że to insekty, które doskonale adaptują się do panujących warunków atmosferycznych, dlatego można je spotkać także w mieście.

Ukąszenie kleszcza - jakie choroby przenoszą?

Ugryzienie przez kleszcza nie jest bolesne, ani nie powoduje dyskomfortu i świądu. Insekty nie od razu przebijają się przez skórę człowieka - pierwszym etapem ich pracy jest poszukiwanie idealnego obszary, czyli miejsca, gdzie naskórek jest bardzo cienki. Bardzo ważną czynnością, która pomaga uchronić się przed ukąszeniem jest obejrzenie ciała, szczególnie obszarów za uszami, pod kolanami, w okolicach pępka oraz szyi. 

Kleszcze są odpowiedzialne za przenoszenie bardzo ciężkich chorób, które rozwijają się przez wiele lat i doprowadzają do poważnych dysfunkcji organizmu. Jakie choroby nazywane są odkleszczowymi?

• Borelioza - to najczęstsza dolegliwość, która jest efektem ukąszenia przez kleszcza. Jej charakterystycznym objawem w pierwszej fazie rozwoju jest pojawienie się rumienia wędrującego, który ma zdolność do powiększania się. Nieleczona i niezdiagnozowana borelioza prowadzi do zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych, zapalenia mięśnia serca, a także uszkodzenia nerwów obwodowych. Istotna jest właściwa diagnostyka, która bywa niestety bardzo trudna. Prócz rutynowo zalecanych badań Elisa i Western Blot, możliwe jest również wykonanie badań specjalistycznych, takich jak test LTT.
• Kleszczowe zapalenie mózgu - to choroba wirusowa, która rozwija się poprzez kontakt śliny kleszcza zawierającej patogen z krwią człowieka. Choroba rozwija się dwuetapowo, początkowo przypominając przeziębienie lub grypę. Jej konsekwencją jest ciężkie uszkodzenie układu nerwowego i mózgu,
• Babeszjoza - to choroba, która rozwija się poprzez zakażenie krwi patogenem z rodziny Babesia. Schorzeniu najczęściej towarzyszy wysoka gorączka, brak apetytu, wymioty oraz biegunka.

Jak chronić się przez ukąszeniem kleszcza?

Użądlenie przez kleszcza jest bardzo niebezpieczne, ze względu na przenoszenie przez pajęczaki wirusów i bakterii, które odpowiedzialne są za rozwój ciężkich chorób. Unikanie z nimi kontaktu jest jedną z najlepszych form ochrony przed ich atakiem. Wybierając się na wycieczkę do lasu lub parku należy pamiętać o kilku zasadach:

• odpowiednim ubiorze - warto zdecydować się na bluzę i spodnie z długim rękawem, które zakończone są ściągaczem. Bardzo ważnym elementem stroju powinna być czapka, która zapobiegnie osiadaniu się insektów we włosach,
• kolor odzieży - jasne ubrania ułatwiają zlokalizowanie kleszcza po zakończeniu wycieczki. Czarna odzież często uniemożliwia znalezienie wędrującego kleszcza, co ułatwia mu znalezienie miejsca do żerowania na ciele,
• stosowaniu chemicznych środków ochrony - obecnie na rynku dostępne są tak zwane repelenty, czyli produkty odstraszające kleszcze. To krople lub spraye, które po rozpyleniu na odzież i ciało zniechęcają insekty do ataku.

Ukąszenie przez kleszcze niesie za sobą bardzo poważne konsekwencje i prowadzi do rozwoju trudnych chorób ogólnoustrojowych. Prewencja, unikanie miejsc bytowania pajęczaków i oglądanie ciała po powrocie do domu są jednymi z czynników, które pomogą uchronić się przed zakażeniem.