Dobry Lekarz

• Zmieniona barwa moczu

Szukaj chorób wg objawów: Objawy choroby

Mocz – azotowe produkty przemiany materii u człowieka wydalane są w formie zwykle zatężonego roztworu, nazywanego moczem. Produkowany jest on w nerkach, parzystych narządach położonych po grzbietowej stronie ciała w okolicy lędźwiowej.

Wydalanie – w wyniku przemian metabolicznych, które nieustannie zachodzą w komórkach, powstają produkty końcowe. Niektóre z nich mogą być wykorzystywane przez organizm, inne – całkowicie zbędne, a nawet szkodliwe – muszą być z niego usunięte. Chociaż drogi usuwania produktów przemiany materii mogą być różne, szczególną rolę w tym procesie odgrywa układ wydalniczy.

Badania laboratoryjne moczu mają duże znaczenie diagnostyczne.
Prawidłowy mocz człowieka ma barwę złocistą; zagęszczony, na przykład wskutek odwodnienia, ciemnieje. Odczyn moczu ludzi zdrowych jest lekko kwaśny (pH 5-6) jednak duży wpływ na ten parametr ma dieta – mocz wegetarian może przybierać odczyn zasadowy. Spośród wielu cech diagnostycznych moczu brana jest pod uwagę również jego przejrzystość i ciężar właściwy (gęstość), ale najistotniejszymi cechami jest zawartość białka, cukru, krwinek czerwonych, krwinek białych i bakterii.

Jeżeli poziom białka w moczu przekroczy 10 mg/dl (czyli 0,1 g/l), stan taki określany jest jako białkomocz.

Występuje w takich stanach, jak między innymi:
- stany zapalne
- kamica nerkowa
- przedrzucawka
- rzucawka
- toksyczne uszkodzenia nerek
- choroby układowe (np. toczeń rumieniowaty układowy)
- odwodnienie
- choroby kłębuszków nerkowych
- wysiłek fizyczny
- stres
- neuropatie
- sarkoidoza
- cukrzyca
- wywołać białkomocz mogą również różne związki chemiczne takie jak nikotyna, antybiotyki, związki opiatowe szczególnie heroina i inne
- zakażenia np. HIV, kiła lub zapalenia wątroby
- anemia sierpowata
- rodzinna gorączka śródziemnomorska

Należy jednak pamiętać, że niewielkie ponadnormatywne ilości białka mogą pojawiać się u młodych i zdrowych ludzi po dużym wysiłku fizycznym lub długim staniu oraz że białkomocz może być spowodowany także chorobami niezwiązanymi z nerkami (np. Białkomocz „z przeładowania”, czyli z powodu podwyższonego ponad normę poziomu białek w osoczu krwi).

Biorąc pod uwagę ilość wydalanego białka możemy wyróżnić 3 typy białkomoczu:
- białkomocz znikomy – <500 mg na dobę
- białkomocz mierny – od 500 do 3500 mg na dobę
- białkomocz znaczny – >3500 mg na dobę

Innym podziałem białkomoczu jest podział ze względu na jego pochodzenie:
- przednerkowy – z przeładowania, przelewowy – spowodowany dostarczaniem nadmiernej ilości białek, które niezresorbowane dostają się do moczu
- kłębuszkowy – na skutek uszkodzenia kłębuszków nerkowych – zapalny, metaboliczny
- cewkowy – na skutek uszkodzenia cewek nerkowych – resorpcyjny, wydzielniczy
- mieszany kłębuszkowo-cewkowego
- czynnościowy – ortostatyczny (po przebywaniu dłuższy czas w pozycji pionowej), powysiłkowy
- zanerkowy – sekrecyjny – powstały z białek wydzielanych w cewkach

Przy wykazaniu w badaniach:
- obecnego w moczu białka
- dużej ilości krwinek czerwonych w rozmazie
- dużej liczby krwinek białych ( w warunkach prawidłowych też występują, ale w niewielkich ilościach )
- obecność licznych kryształów w osadzie
Konieczna jest wizyta u lekarza.

Obecność białka w moczu nie zawsze świadczy o ciężkiej chorobie, czasem może po prostu stanowić sygnał alarmowy.

Oznaczenie białkomoczu ma wiele zastosowań w praktyce lekarskiej raz pozwala na :
- potwierdzenie lub wykluczenie choroby nerek w podstawowym badaniu moczu,
- pozwala na określenie charakteru zmian w nerkach,
- umożliwia ocenę stopnia zaawansowania choroby,
- daje możliwość monitorowania terapii,
- pozwala na określenie powikłań innych chorób ogólnoustrojowych.

Inne nieprawidłowości związane z zawartością różnych związków w moczu:
- W moczu mogą znajdować się także kryształy: w moczu zasadowym – fosforanu wapnia, a w kwaśnym – moczanowe i szczawianu wapnia. W przypadku zdiagnozowania kamicy nerek są pomocne w określeniu rodzaju kamieni.
- W moczu zdrowego człowieka zawartość glukozy nie powinna przekraczać 15 mg/dl (0,84 mmol/l). Podwyższone stężenie glukozy we krwi może być objawem cukrzycy. Może pojawiać się również w wypadku zatruć lub uszkodzenia górnej części kanalików nerkowych.