Dobry Lekarz

• Asymetryczna postawa
• Cofnięcie piersi
• Garb
• Skrzywienie kręgosłupa

Szukaj chorób wg objawów: Objawy choroby

Skrzywienie kręgosłupa, zwane często "bocznym skrzywieniem kręgosłupa". W rzeczywistości jest to jednak zniekształcenie przestrzenne. Obecnie skolioza definiowana jest jako deformacja trójpłaszczyznowa. W praktyce klinicznej skoliozę rozpoznaje się na podstawie zdjęcia RTG wykonanego w projekcji przód-tył w pozycji stojącej stwierdzając obecność krzywizny o wartości liczbowej powyżej 10° wg Cobba. Trójpłaszczyznowe zniekształcenie kręgosłupa obejmuje:

* skrzywienie w płaszczyźnie czołowej (boczne skrzywienie kręgosłupa);
* skrzywienie w płaszczyźnie strzałkowej (lordo- lub kifo- skolioza);
* skrzywienie w płaszczyźnie poziomej (rotacja i torsja kręgów).

Objawy:

* wygięcie kręgosłupa na bok; zwykle w części piersiowej i w prawo. Najbardziej widoczne przy pochyleniu do przodu.
* wystawanie barku do przodu i ku górze z jednej strony;
* asymetria trójkątów taliowych;
* czasami przemieszczenie jednego z bioder ku górze i do przodu;
* trudności we właściwym dopasowaniu odzieży;
* wystawanie do tyłu jednej strony klatki piersiowej (garb żebrowy); najbardziej widoczne przy pochyleniu do przodu;
* u dziewcząt cofnięcie jednej piersi i sprawianie wrażenia, że jest mniejsza;

Nie należy mylić skoliozy z wadą postawy (postawą skoliotyczną), którą można łatwo skorygować w pozycji wyprostowanej. Jeśli plecy dziecka nie są proste, mimo że stara się ono stać tak prosto, jak to możliwe, wtedy uznaje się, że ma skoliozę.

Podział skolioz:

- Ze względu na lokalizację :
* piersiowe
* lędźwiowe
* szyjne

- Ze względu na liczbę łuków :
* jednołukowe
* dwułukowe lub wielołukowe

- Ze względu na stopień mechanicznego wyrównania się skrzywienia :
* wyrównane
* niewyrównane

- Ze względu na korektywność skrzywienia - podział Wejsfloga :
* I stopień - wyrównujące się czynnie (za pomocą napięcia mięśni) całkowicie lub częściowo
* II stopień - wyrównujące się biernie (poprzez ułożenie na boku lub zwis) całkowicie lub częściowo
* III stopień - nie wyrównujące się czynnie ani biernie
* IV stopień - nie wyrównuje się czynnie ani biernie, a na radiogramie widoczne są zmiany zwyrodnieniowe chrząstki stawowej

- Ze względu na wielkość kąta skrzywienia :
* Podział Bogdanowa :
* I stopień skrzywienia - do 20°
* II stopień skrzywienia - od 20 - 40°
* III stopień skrzywienia - od 40 - 60°
* IV stopień skrzywienia - powyżej 60°
* Podział Cobba :
* I stopień - do 30°
* II stopień - od 30 do 60°
* III stopień - od 60 do 90°
* IV stopień - powyżej 90°

- Ze względu na występowanie skolioz w różnych okresach wzrostu dziecka :
* skrzywienia wczesnodziecięce - od 1/2 do 3 roku życia
* skrzywienia dziecięce - od 3 do 8 roku życia
* skrzywienia dorastających - występują w okresie pokwitania

Przyczyny powstawania skolioz:
Skolioza to zniekształcenie niejednorodne pod względem etiopatogenezy, która stanowi podstawowe kryterium klasyfikacji mającej najbardziej praktyczne znaczenie.
Ogólnie ze względu na przyczynę skoliozy podzielono na:
* skoliozy czynnościowe - nie mają charakteru zmian utrwalonych - są wynikiem np. różnicy długości kończyn, przykurczów stawów biodrowych, podrażnienia korzeni rdzeniowych np. procesem zapalnym lub nowotworowym. Usunięcie przyczyny eliminuje skrzywienie.
* skoliozy strukturalne - mają charakter zmian utrwalonych. Ogólnie dzieli się je na:
- wrodzone skoliozy kostnopochodne: np. kręgi klinowe, zrosty żeber, półkręgi. Częstość występowania - poniżej 0,5%.
- nerwowomięśniowe: np. w przebiegu przepukliny oponowo rdzeniowej, mózgowego porażenia dziecięcego, artrogrypozy, pourazowych niedowładów wiotkich i spastycznych, ataksji Friedreicha, dystrofii mięśniowych itp. Odsetek występowania skolioz w tych schorzeniach sięga od 20 (np. w MPDz) do 90% (np. w dystrofii mięśniowej Duchenne). Są skrzywienia cechujące się wysoką częstością progresji (progresja skrzywienia - postęp skrzywienia o co najmniej 10° w ciągu ostatniego roku w skoliozach poniżej 20° lub o 5° w skoliozach powyżej 20°), która jest szybka i trwa praktycznie przez całe życie pacjenta i prowadzi do ciężkich deformacji kręgosłupa klatki piersiowej i miednicy
- skoliozy idiopatyczne(ok. 80 - 90% wszystkich skolioz) - przyczyna nieznana. Odsetek występowania - ok. 2-3% populacji. Częstość szybkiej progresji jest niższa niż w przypadku skolioz nerwowomięśniowych. W skoliozach do 30° progresja występuje praktycznie do momentu osiągnięcia dojrzałości kostnej. Skoliozy o wartości kątowej skrzywienia ponad 30° mogą pogarszać się przez całe życie.

Pierwszoplanowe znaczenie w diagnostyce skolioz ma badanie radiologiczne. Określa ono:
* stopień skrzywienia kręgosłupa, rotację, torsję oraz sklinowacenie;
* obecność innych nieprawidłowości kości, szczególnie klatki piersiowej i miednicy;
* dynamikę procesu skrzywienia;
* rokowanie na podstawie testu Rissera oraz oznaczania wieku szkieletowego;
* podstawy planowania rodzaju i rozległości zabiegów operacyjnych.

Leczenie bezoperacyjne:
* ćwiczenia - zależnie od przyczyny - zbalansowanie lub wzmocnienie przykręgosłupowego aparatu mięśniowego. Stosowane w skoliozach idopatycznych do wartości skrzywienia 20-25°. W skoliozach neurogennych praktyczna wartość ćwiczeń jest niewielka ze względu na zwykle upośledzoną ogólną sprawność fizyczną pacjentów oraz ze względu na fakt braku współpracy w wykonywaniu ćwiczeń.
* leczenie gorsetem - wskazane w skoliozach o wartości powyżej 25° lub w skoliozach progresujących o wartości skrzywienia poniżej 25° (rys 4). W leczeniu skolioz idiopatycznych leczenie to ma sens u pacjentów, którzy nie osiągnęli wieku dojrzałości szkieletowej. Warunkiem skuteczności leczenia gorsetowego jest stosowanie go przez całą dobę z niewielką przerwą na ćwiczenia i toaletę - wymaga to bardzo dobrej współpracy z pacjentem. Praktyczna wartość leczenia skolioz neurogennych przy pomocy gorsetu jest znikoma z uwagi na nietolerancję aparatu, ryzyko powikłań infekcyjnych i odleżyn, szczególnie u pacjentów nie chodzących oraz odmienny w stosunku do skolioz idiopatycznych naturalny przebieg choroby (progresja zdecydowanie częstsza, szybsza i trwająca praktycznie przez całe życie pacjenta)

Leczenie operacyjne:
* etapowa korekcja skrzywienia z dostępu tylnego
* korekcja skrzywienia z dostępu tylnego
* korekcja skrzywienia z dostęp przedniego (przez klatkę piersiową)