Dobry Lekarz

• Biegunka
• Ból brzucha
• Depresja
• Drżenie mięśni
• Nadwrażliwość
• Niedowłady
• Porażenia
• Silne skurcze
• Ślepota
• Ślinotok

Szukaj chorób wg objawów: Objawy choroby

Sporysz jest przetrwalnikiem grzyba Claviceps purpurea czyli Buławianki Czerwonej.
Występuje najczęściej na kłosach żyta, można go spotkać na innych zbożach kłosowych i trawach. Rozmiar i liczba przetrwalników zależy od wilgoci i ciepła w okresie wegetacji rośliny oraz od gatunku w jakim się rozwija.

Sporysz zawiera wiele alkaloidów:
- ergotaminę, 
- ergobazynę, 
- ergotoksynę,
- aminokwasy: tyrozynę, tryptofan , leucynę, kwas asparaginowy, betainę, histydynę
- aminy biogeniczne: histaminę i tyraminę, i inne.

Zatrucie sporyszem (ergotismus) może być spowodowane u ludzi na skutek dostania się sporyszu do organizmu przez przewód pokarmowy.
U zwierząt do zatrucia dochodzi w przypadku żywienia zwierząt odpadami zbożowymi zawierającymi dużo sporyszu lub innych pasz (siana i zielonki) zawierające przetrwalniki.

Ergotamina i ergotoksyna kurczą mięśnie gładki macicy i naczyń włosowatych. Ergotamina zwalnia puls, zmniejsza nasilenie procesów metabolicznych, działa w sposób kurczący na mięśnie gładkie większych naczyń krwionośnych również macicy – w małej dawce stosuje się ją nawet w czasie porodu. Ergometryna silnie działa na mięśnia macicy, ale na naczynia krwionośne słabiej. W zatruciu sporyszem zniszczone zostają śródbłonki naczyń włosowatych, co powoduje zastój krwi, zaczopowanie włośniczek i w końcowym etapie
zgorzel suchą czyli martwicę. Dodatkowo na błony śluzowe przewodu pokarmowego sporysz działa drażniąco.

Objawy kliniczne
Zatrucie przewlekłe:
- biegunka
- kulawizna
- sztywność
- oziębienie kończyn
- brak wrażliwości kończyn na dotyk

Później pojawia się sucha zgorzel, której pierwszym objawem jest wyraźna linia demarkacyjna między tkanką zdrową i chorą.

Zmiany pojawiają się u ludzi
Natomiast u zwierząt na uszach, ryju, ogonie i kończynach. Może dojść do martwicy i odpadnięcia ogona, małżowin uszu.

Zatrucia ostre - Po 3-4 dniach od spożycia paszy zanieczyszczonej sporyszem obserwuje się:
- nadwrażliwość
- drżenie mięśni
- silne skurcze mięśni (zwłaszcza kończyn)
- ślepota
Występuje jednocześnie:
- ślinotok
- biegunka
- bóle przewodu pokarmowego

Później pojawia się:
- depresja
- niedowłady
- porażenia
- a także może dojść do poronienia

Rokowanie zależy od przebiegu choroby i zawsze powinno być ostrożne.
Leczenie
- Środki przeczyszczające
- Pobudzające krążenie i rozszerzające naczynia
- Witaminy
- Przy wtórnych zakażeniach stosuje się antybiotyki

Dawniej domieszka przetrwalników sporyszu w ziarnach zbóż i dalej w mące stosowanej do spożycia była przyczyną halucynacji, przykurczów mięśni, prowadzących z powodu niedokrwienia do martwicy tkanek (w szczególności kończyn). Zatrucie było określane jako "ogień świętego Antoniego" (obecnie stosuje się termin "ergotyzm"). W 944 r. spowodowało zgon 40 tys. ludzi. Był i jest również stosowany jako środek wczesnoporonny i przeciwmigrenowy.

Dziś wykorzystuje się go przy produkcji LSD, jako źródło ergotaminy. Osoba po zażyciu LSD jest podatna na sugestie, ma poczucie zmiany kształtów i barw, omamy wzrokowe i słuchowe, wyostrzony słuch, niewyraźne widzenie i ostrzejsze widzenie kontrastów.
Niektóre przedmioty wydaja się błyszczeć i nabierają symbolicznych znaczeń, pojawia się niespójność wypowiedzi, problemy z równowagą, odczucie powolnego upływania czasu, zmiany nastroju: od euforii, śmiechu, po lęk, płacz i panikę. Występują tak zwane "bad trip" ("złe podróże") - zmiany psychiczne polegające na poczuciu utraty zmysłów,
nieprzyjemne halucynacje związane z własnym ciałem.