Dobry Lekarz

Krwotoki, jakie mogą pojawić się w wyniku małopłytkowości, w niektórych przypadkach są zagrożeniem dla zdrowia oraz życia pacjenta. Problem z płytkami krwi będzie się początkowo objawiał większą skłonnością do powstawania wybroczyn na skórze, wystąpić mogą również zasinienia pod oczami. Powszechne są również silne krwawienia z nosa oraz bardzo obfite miesiączki. Nie wolno absolutnie tej choroby bagatelizować i w razie pojawienia się objawów koniecznie należy skonsultować się z lekarzem.

Płytki krwi, czyli trombocyty – to właśnie komórki krwi, których w przebiegu małopłytkowości jest po prostu w organizmie za mało. Podobnie jak pozostałe krwinki, ich powstawanie ma miejsce w szpiku kostnym. Stanowią one ważny składnik krwi i pełnią bardzo ważną rolę w procesie jej krzepnięcia, jak również tworzenia się strupa, który stanowi zasklepienie dla powstałej rany. Właśnie z tego powodu, gdy jest ich nadmiernie mało dochodzi do zaburzenia procesów krzepnięcia i występowania krwotoków.

Procesy krzepnięcia i ich prawidłowy przebieg zależą od wielu czynników. Procesy te muszą przebiegać we właściwy sposób dla naszego bezpieczeństwa. W pierwszej kolejności niezbędne jest prawidłowe wytworzenie się skrzepliny, z kolei drugim ważnym czynnikiem jest utrzymanie właściwego przepływu krwi w naczyniach krwionośnych. Jeśli przynajmniej w jednym z tych procesów pojawią się nieprawidłowości, to krem może stać się zbyt gęsta lub dojdzie do jej rozrzedzenia. Kluczowe jest utrzymywanie idealnej równowagi, która stanowi gwarancję dla dobrej krzepliwości.

Przyczyny, czyli z czego wynika małopłytkowość?

Zbyt niska ilość płytek krwi w układzie krwionośnym może stanowić konsekwencję ich zbyt niskiej produkcji w szpiku kostnym. Sytuacja taka może mieć charakter zarówno wrodzony, jak i nabyty (występuje u chorych na włóknienie szpiku, niedokrwistość aplastyczną czy chorobę nowotworową).

Inna przyczyna spowodowana jest nadmiernym usuwaniem płytek krwi z krążenia w wyniku oddziaływania przeciwciał. W takiej sytuacji mamy do czynienia z małopłytkowością immunologiczną. U takich pacjentów organizm sam próbuje niszczyć płytki krwi, gdyż nieprawidłowo je rozpoznaje i uznaje za swojego wroga.

Małopłytkowość może być ponadto spowodowana:
• zespół hemolityczno-mocznicowy,
• zespół rozsianego wykrzepiania wewnątrznaczyniowego,
• nieprawidłowo funkcjonująca śledziona, która powoduje zwiększony wychwyt i niszczenie płytek krwi.

Jak objawia się małopłytkowość?

Pierwsze objawy małopłytkowości zostają dostrzeżone przez pacjentów dopiero w chwili, gdy dojdzie do znacznego obniżenia się poziomu płytek krwi w układzie krwionośnym, do wartości poniżej 30 000/µl. W takiej sytuacji, chorzy zaczynają dostrzegać różne objawy, pośród tych najpowszechniejszych wymienia się:
• Przedłużające się i bardzo obfite miesiączki u kobiet,
• silne krwotoki z nosa,
• długo utrzymujące się krwawienie po wyrwaniu zęba,
• wzrost skłonności do pojawiania się siniaków i wybroczyn na skórze,
• krwawienia z dziąseł,
• krwawienia z dróg moczowych,
• krwawienia z dróg rodnych u kobiet.

Związane z małopłytkowością objawy mogą mieć charakter przewlekły, czyli utrzymywać się stale lub pojawiać się napadowo.

Powikłania spowodowane przez małopłytkowość

Małopłytkowość, szczególnie bez podjęcia odpowiedniego leczenia może prowadzić do wystąpienia groźnych powikłań. Jednak statystycznie pojawiają się one rzadko. Stanowić mogę przestrogę dla osób, które obserwują u siebie objawy małopłytkowości, do podjęcia odpowiedniego i skutecznego leczenia. Zaliczamy do nich:

• Krwawienia z przewodu pokarmowego – pojawiają się krwawe wymioty, bardzo ciemne stolce oraz wymioty fusowatą treścią.
• Krwawienia wewnątrzczaszkowe – może dochodzić do drętwienia ciała lub kończyn, zawrotów głowy, zaburzeń mowy i niedowładów kończyn.

W jaki sposób stawiana jest diagnoza małopłytkowości?

Ilość płytek krwi stwierdza się przede wszystkim w podstawowym badaniu, jakim jest morfologia. Jednak, gdy wskaże ona właśnie występowanie małopłytkowości, konieczne jest przeprowadzenie dalszych badań, które dadzą możliwość ustalenia przyczyny choroby. Najczęściej zalecaną procedurą jest przeprowadzenie badania szpiku kostnego, które pozwala określić, jak u pacjenta dokładnie wygląda proces produkcji krwi i jej poszczególnych składników.

Leczenie małopłytkowości i zalecenia dla pacjentów

W przypadku małopłytkowości bardzo istotne jest stwierdzenie jej przyczyny, gdyż na tej podstawie możliwe jest prowadzenie leczenia ukierunkowanego na pełne rozwiązanie problemu. Jednak od samego początku niezbędne jest również skoncentrowanie się na zapobieganiu krwawieniom u konkretnego pacjenta.

Do zadań lekarza należy przeprowadzenie bardzo szczegółowego wywiadu z pacjentem. Małopłytkowość może być bowiem spowodowana przez przyjmowanie niektórych leków, wówczas konieczne będzie ich odstawienie, jednak należy to zrobić bez szkody dla choroby, która jest z ich pomocą leczona – najważniejsze jest tu dobro pacjenta.

W sytuacji, gdy u pacjenta stwierdza się wyjątkowo niską ilość płytek krwi zaleca się przeprowadzenie przetoczenia koncentratu krwi. W leczeniu stosuje się ponadto glikokortykosteroidy, których działanie może prowadzić do stopniowego zwiększania się ilości płytek krwi.

Jeśli stwierdzona zostaje wrodzona małopłytkowość, to zaleca się przeprowadzenie przeszczepu szpiku u takich pacjentów. Inną przyczyna może być nieprawidłowa praca śledziony, jak opisano powyżej, wówczas w niektórych przypadkach najlepszym rozwiązaniem okazuje się jej usunięcie.

W leczeniu wykorzystuje się ponadto dożylny preparat immunoglobulin oraz leki immunosupresyjne. Małopłytkowość w większości przypadków jest chorobą o przewlekłym charakterze, w związku z czym jej leczenie jest skoncentrowane na łagodzeniu dokuczliwych objawów oraz zapobieganiu niebezpiecznym powikłaniom. Bardzo ważne dla każdego pacjenta jest nie bagatelizowanie objawów choroby i zgłoszenie się z nimi do lekarza.