Dobry Lekarz

Zespół Munchhausena stanowi pojawiające się rzadko zaburzenie psychiczne, jednak niezwykle groźne. Osoba cierpiąca na ten zespół pozoruje u siebie objawy chorób, aby uzyskać niezbędną we własnym odczuciu pomoc medyczną. Pacjenci z tą dolegliwością nie mają świadomości wewnętrznej motywacji swojego postępowania, kreują u siebie groźne objawy wymyślając je i powodując, oczekują wykonywania konkretnych badań i nierzadko oczekują od lekarzy nawet przeprowadzenia operacji.

Zaburzenie kryjące się pod nazwą zespół Munchhansena zaliczane jest do grupy zaburzeń pozorowanych, które opierają się na wywoływaniu u siebie objawów chorobowych, czego celem jest wymuszenie pomocy, współczucia oraz leczenia.

Międzynarodowa Klasyfikacja Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD-10 określa zespół Munchhausena jako „zamierzone wytwarzanie lub naśladowanie objawów czy niewydolności fizycznych, lub psychicznych (zaburzenia pozorowane).

Osoby, które chorują na zespół Munchhansena doskonale wiedzą, że objawy, z którymi nieustannie zgłaszają się do placówek medycznych oczekując pomocy, są zmyślone, jednak nie są w stanie określić kierujących nimi wewnętrznych motywów, sprawiających, że takie działania się u nich powtarzają. Często narażają samych siebie na długi i wyczerpujący proces diagnostyczny, a nierzadko na bolesne i uciążliwe zabiegi i operacje.

Przypadłość tę uznaje się za rzadkie schorzenie o podłożu psychicznym. Jego zdiagnozowanie jest dość kłopotliwe. Nie ma również danych odnośnie tego, ile osób ujawnia występowanie u siebie objawów zespołu Munchhansena. Pacjenci celowo powodują u siebie objawy chorób somatycznych lub psychicznych. Ich celem jest znalezienie się w roli chorego, chcą czuć społeczne współczucie, gratyfikację, otrzymać wsparcie oraz pomoc. Dość często zależy im również na podziwie. Pośród przyczyn znajdzie się również miejsce dla chęci kontroli swojego ciała i otoczenia oraz dla autoagresji czyli agresji ukierunkowanej na własne ciało i osobę.

Jakie są przyczyny zespołu Munchhansena?

Zwykle trudno jest określić dokładną przyczynę tego zaburzenia, nie jest ona poznana. Zdaniem specjalistów jednak zespół ten jest powodowany przez połączenie zarówno czynników somatycznych, jak i psychicznych. Przypadłość ta rozpoznawana jest na podstawie przeprowadzanego z pacjentem wywiadu oraz jego obserwacji – konieczna jest tu współpraca specjalistów z wielu dziecin medycyny.

Istnieje hipoteza, że osoby, które ciepią na zespół Munchhansena w dzieciństwie przeżyły traumę, były maltretowane, czy też z nieznanej przyczyny cierpiały na deficyt uwagi i nie realizowano ich potrzeb emocjonalnych. Skutkiem tego jest najczęściej to, że w swoim dorosłym życiu nie są w stanie nawiązać normalnej relacji z innymi osobami. W ten sposób, również w wyniku poczucia odrzucenia symulowanie chorób i dolegliwości staje się dla nich jedynym sposobem na zyskanie uwagi i podziwu innego człowieka.

Ostatnie znane badania ukazują jednak, że większość przypadków zespołu Munchhansena występuje u dzieci matek cierpiących na tzw. przeniesiony zespół Munchhansena. Można go inaczej nazywać zastępczym. Jest to zaburzenie natury psychicznej, będące formą maltretowania dzieci lub osób dorosłych, które znajdują się pod opieką osoby, która na dany zespół cierpi. Matka (choć może to być inna osoba zajmująca się dzieckiem) wynajduje i wyzwala u niego objawy różnych schorzeń, prowadzi do ich zaostrzania, celowo prowokuje nasilanie się schorzenia. Celem tego jest uzyskanie współczucia, gratyfikacji społecznej i atencji. Takie działania dziecko później przejmuje w stosunku do własnej osoby.
Jakie znamy typy zespołu Munchhansena?

Syndrom Munchhansena u każdego pacjenta może skutkować innymi objawami i zachowaniem. W niektórych przypadkach są one całkowicie wymyślone, jednak mogą również być sztucznie wywoływane.

W jaki sposób wywołuje się objawy?

Często następuje to poprzez połykanie lub wstrzykiwanie substancji o działaniu toksycznym. Spotyka się również nieuzasadnione przyjmowanie leków, manipulowanie w obrębie układu moczowego, jątrzenie ran czy wywoływanie wymiotów.

Zespół Munchhansena to jednak nie tylko pojedyncze objawy chorobowe, tylko również cały styl życia osoby cierpiącej na ten syndrom, która nastawia się aby być chorym. Często wyróżniające jest to, że pacjencji korzystają z pomocy medycznej w całym kraju, wybierając różnych lekarzy, najczęściej zmieniają specjalistę, gdy któryś zorientuje się, że ma do czynienia z objawami symulowanymi.

Dolegliwość ta sprawia, że chory nieustannie chce poszerzać zakres diagnostyki i uzupełniać swoją historię medyczną. Istnieją przypadki pokonywania przez pacjentów dużych odległości w celu znalezienia lekarza lub placówki medycznej, gdzie uzyskają zgodę na przeprowadzenie określonych badań lub operacji. Spotykane są również przypadki fałszowania dokumentacji medycznej.

Histeria krwotoczna czyli typ krwotoczny zespołu Munchhansena

W tej odmianie dolegliwości pacjenci najczęściej prezentują takie objawy jak krwotoki z płuc, wymioty krwią czy objawy hemofilii. W tej odmianie powszechne jest prowokowanie krwotoków z nosa, prowokacja wymiotów czy połykanie krwi zwierzęcej.

Neurologiczny zespół diabelski czyli typ neurologiczny

W przypadku tej odmiany pacjenci prezentują takie objawy jak: utrata świadomości, silne bóle głowy, czy objawy padaczkopodobne. Konsekwencją tego jest, że lekarze podejrzewają choroby o podłożu neurologicznym.

Wędrująca operacja jamy brzusznej czyli typ brzuszny

W przypadku tego rodzaju schorzenia charakterystyczne jest prowokowanie u siebie lub symulowanie objawów chorób jelit oraz żołądka. Każdy z takich chorych wyróżnia się ogromną wiedzą na temat poszczególnych schorzeń, ich objawów i sposobów leczenia. Są to więc tzw. doświadczeni pacjenci. Ich postępowanie ma na celu doprowadzenie do operacji, którą specjaliści zlecają przy nieznanych chorobach jelit, bólach czy po połknięciu ostrych przedmiotów.

Typ skórny

W ten odmianie choroby chorzy symulują występowanie różnorodnych objawów skórnych.

Leczenie zespołu Munchhansena

Leczenie zespołu Munchhansena jest zwykle bardzo kłopotliwe, a całkowite wyleczenie i skuteczność stosowanych terapii stoją pod dużym znakiem zapytania.