Dobry Lekarz

Zapalenie ucha może dotyczyć różnych części przewodu słuchowego. Z tego względu dzieli się na zewnętrzne i wewnętrzne. Czym różnią się od siebie te obie przypadłości? Co warto o nich wiedzieć?

Choroba ucha zewnętrznego – lokalizacja i przyczyny

Rozróżnienie między tym, czy mamy do czynienia z zapaleniem ucha zewnętrznego, czy też nieco poważniejszym zapaleniem ucha środkowego należy rozpocząć od tego, której części ucha dotyczy owa przypadłość.

Do części ucha zewnętrznego zalicza się zbudowaną z chrząstki małżowinę uszną, widoczną na zewnątrz głowy. A oprócz tego przewód słuchowy zewnętrzny, który ma długość około 3,5 cm składający się z zewnętrznej części chrzęstnej (owłosiona skóra i gruczoły łojowe) oraz wewnętrznej, czyli kostnej.

Do zapalenia dochodzi wówczas, kiedy do tych części ucha dostaną się, a następnie rozwijają mikroorganizmy, takie jak bakterie i grzyby, które powodują powstanie odczynu zapalnego. Istnieje kilka powodów mających wpływ na ten stan rzeczy. Chodzi tu zwłaszcza o działanie czynników mechanicznych, np. niewłaściwego czyszczenia ucha.

Do zakażenia przyczynia się uraz skóry ucha lub zaburzenia jej równowagi biologicznej. Kiedy nastąpi zniszczenie gruczołów woskowych i łojowych, następuje zahamowanie produkcji ochronnej wydzieliny lub jej nadmierne wytwarzanie. Są to idealne warunki do rozwoju dla grzybów i bakterii. Przydatne informacje o postępowaniu przy zapaleniu ucha zewnętrznego znajdziemy pod tym adresem.

Zapalenie ucha środkowego – gdzie i kiedy występuje?

Zapalenie ucha środkowego związane jest tymczasem z inną przestrzenią aparatu słuchowego, która wypełniona jest powietrzem. W jej skład wchodzi błona bębenkowa z mięśniem napinaczem błony bębenkowej, mięsień strzemiączkowy, kosteczki słuchowe, trąbka Eustachiusza (trąbka słuchowa), a ponadto zewnętrzna powierzchnia okienka owalnego wraz z jamą sutkową i komórkami sutkowymi.

Najczęściej, bo aż w 70 proc. przypadków zapalenie ucha środkowego wywołane jest bakteryjną infekcją ucha. Reszta przypadków związana jest z wirusowym podłożem. Najczęściej mikroorganizmy przedostają się do ucha z górnych dróg oddechowych. Patogeny te przechodzą do jamy bębenkowej poprzez część nosową gardła i trąbkę słuchową, aby zainicjować tam stan zapalny. Oznacza to, że zapalenie ucha środkowego zazwyczaj poprzedzone jest infekcjami w obrębie gardła i krtani.

Zdecydowanie rzadziej wirusy i bakterie przedostają się z zewnątrz do ucha środkowego. A dokładnie poprzez przewód słuchowy zewnętrzny i uszkodzenia, czyli perforacje w obrębie błony bębenkowej.

Kto choruje na zapalenie ucha środkowego?

Choroba, jaką jest zapalenie środkowej części ucha, dotyczy w większości przypadków małych dzieci. Szczególnie są to maluchy do 7 roku życia, a zwłaszcza uczęszczające do żłobków i przedszkoli. Aż 65 proc. dzieci choruje w ciągu dwóch pierwszych lat życia.

Przyczyna jest tutaj anatomia ucha małego człowieka. Jego trąbka słuchowa jest szeroka i krótka, a do tego przebiega poziomo, łącząc jamę bębenkową i gardło, a jej ujście jest ciągle otwarte. Nie ma więc przeszkód dla przedostających się do ucha środkowego patogenów, takich jak np. Streptococcus pneumoniae oraz Haemophilus influenzae.

Kogo może dotyczyć zapalenie ucha zewnętrznego?

Zapalenie ucha zewnętrznego najczęściej spowodowane jest nieodpowiednim czyszczeniem ucha, z tego względu może dotyczyć zarówno dzieci, jak i dorosłych. Inną przyczyną jest nadmierna ekspozycji ucha na działanie wody, np. podczas częstego korzystania z basenów. Ważne, aby dokładnie osuszać uszy po każdej kąpieli. Należy także zrezygnować z niewłaściwych metod oczyszczania uszu z woskowiny, niezalecane są np. patyczki do uszu.