Dobry Lekarz

• Ból kończyny
• Ból w klatce piersiowej

Szukaj chorób wg objawów: Objawy choroby

Przyczyną nadciśnienia krwi może być miażdżyca tętnic. Jest to przewlekła choroba charakteryzująca się rozwojem ograniczających przepływ krwi blaszek miażdżycowych w tętnicach dużych i średnich.

Przyczynami tej choroby są:
- skłonność dziedziczna
- zaburzenia w funkcjonowaniu układów nerwowego i hormonalnego
- zaburzenia procesu krzepnięcia krwi
- otyłość
- palenie tytoniu
- nieodpowiedni tryb życia

W profilaktyce miażdżycy niedopuszczalne jest:
- palenie tytoniu,
- należy również utrzymywać stężenie cholesterolu we krwi poniżej 200 mg% (mg% = ilość mg danego związku w 100 ml osocza krwi),
- nie dopuszczać do wzrostu ciśnienia skurczowego krwi powyżej 140 mm Hg,
- stosować dietę, która nie prowadzi do nadwagi,
- zachować codzienną aktywność fizyczną.

Następstwa miażdżycy:
Miażdżyca tętnic mózgu:
- powoduje niedokrwienie mózgu i zmiany psychiczne,
- ułatwia pęknięcia naczyń i udary (zwłaszcza przy współistniejącym nadciśnieniu).

Miażdżyca tętnic wieńcowych jest jedną z przyczyn choroby wieńcowej, miażdżyca aorty może prowadzić do powstania tętniaka.

W badaniach krwi najczęściej określany jest poziom całkowity cholesterolu i lipidów we krwi. Jednak znacznie lepiej na ryzyko wystąpienia miażdżycy wskazuje stosunek frakcji lipoproteinowych HDL do LDL. Lipoproteiny HDL mają właściwości przeciwmiażdżycowe, tym większe, im więcej zawierają cholesterolu. Lipoproteiny LDL – odwrotnie – sprzyjają rozwojowi miażdżycy, a zawarty w nich cholesterol ma tendencję do wnikania do komórek ścian tętnic i gromadzenia się tam. Stąd większe od 180 mg% (4,7 mmol/l) stężenie LDL i niższe niż 40 mg% (1,03 mmol/l) HDL we krwi zwiększają ryzyko wystąpienia miażdżycy i choroby wieńcowej serca.

Leczenie:
Niestety nie ma żadnego lekarstwa działającego bezpośrednio na miażdżycę. W związku z tym najlepszą metodą jest profilaktyka, czyli zwalczanie czynników ryzyka. Leczenie wdraża się dopiero wtedy, kiedy już dojdzie do rozwoju zmian miażdżycowych. Stosuje się wtedy leki obniżające ciśnienie tętnicze u osób z nadciśnieniem. Używane są również leki obniżające krzepliwość krwi (kwas acetylosalicylowy) i poziom cholesterolu (głównie statyny).

W profilaktyce chorób układu krwionośnego obok właściwej diety najważniejszy jest ruch.
Bardzo ważną funkcję w zapobieganiu chorób układu krwionośnego pełni aktywność fizyczna, a szczególnie ruch polegający na częstym chodzeniu lub umiarkowanym biegu. Rytmiczny nacisk mięśni kończyn dolnych na przebiegające obok nich żyły powoduje wspomaganie przepływu krwi w kierunku serca i zmniejszenie tworzenia zastoin, zapobiegając tworzeniu się żylaków, a w nich zakrzepów krwi.

W profilaktyce miażdżycy istotną rolę odgrywa dieta stosowana pod względem kaloryczności do zapotrzebowania organizmu, niepowodująca wystąpienia nadwagi.
Dieta ta powinna zawierać:
- małą ilość tłuszczów zwierzęcych (nasycone kwasy tłuszczowe),
- większą roślinnych (nienasycone kwasy tłuszczowe),
- niską zawartość cholesterolu i węglowodanów,
- więcej warzyw oraz produktów zbożowych (głównie kasz i ciemnego pieczywa).
Ważne jest także unikanie spożywania dużych, ciężkich posiłków - kierują one sporą objętość krążącej krwi do łożyska naczyniowego narządów układu pokarmowego, pogarszając zaopatrzenie w krew i tlen innych narządów, w tym mózgu i serca. Zaleca się spożywać pięć mniejszych posiłków w ciągu dnia. Unikanie dużych wysiłków przynajmniej w ciągu pierwszej godziny po posiłku.

W diecie osoby zagrożonej lub cierpiącej na miażdżycę powinien/ powinna się znaleźć:
- Olej ryb morskich
- Czosnek - niektórzy eksperci uważają, że obniża on poziom cholesterolu, ciśnienie krwi i hamuje tworzenie skrzeplin.
- Herbata (głównie zielona)
- Pomidory, truskawki, melony, grejpfruty
- Kakao i czekolada - zmniejszają aktywność "złego" LDL-cholesterolu, rozkurczają naczynia krwionośne, ułatwiając w nich przepływy
- Witamina E, C - przeciwutleniacze redukujące prawdopodobnie występowanie ataków serca.
- Witaminy z grupy B - obniżają poziom krążącej we krwi homocysteiny, aminokwasu uznawanego za czynnik zagrożenia zawałem serca.

Miażdżycy zapobiega także codzienny wysiłek fizyczny (np. 5-7 km marszu). Zabronione jest palenie tytoniu, ponieważ powoduje uszkodzenie śródbłonka naczyń, a to sprzyja rozwojowi miażdżycy. Należy także leczyć takie choroby, jak nadciśnienie tętnicze, cukrzyca i hipercholesterolemia dziedziczna. Trzeba pamiętać, że leczenie już istniejącej miażdżycy jest znacznie trudniejsze niż zapobieganie jej powstaniu. Ważne jest też zaprzestanie picia alkoholu, zażywania narkotyków. Środki te pośrednio lub bezpośrednio mogą wpływać na rozwój chorób sercowo-naczyniowych.

W zaawansowanej miażdżycy przy istniejących wskazaniach usuwa się różnymi metodami chirurgicznym blaszkę miażdżycową. Stosuje się różne cewniki, lasery oraz stenty (cienkie siateczki stanowiące rusztowanie dla zwężonego odcinka tętnicy, wprowadzane do naczynia, są powlekane lekami hamującymi chorobę). Stosowaną metodą jest przezskórna angioplastyka – rozszerzanie zwężonych tętnic i rozpłaszczenie blaszki miażdżycowej za pomocą specjalnych baloników wprowadzanych do naczyń tętniczych. Przy poważnej niedrożności naczyń wieńcowych stosowana jest chirurgiczna operacja pomostowania (by-passy) tętnic poprzez wszczepianie protez naczyniowych lub fragmentów naczyń krwionośnych, omijających zwężone miejsce w tętnicy.