Dobry Lekarz

• Arytmia
• Biegunka
• Ból brzucha
• Bradykardia
• Brak apetytu
• Drgawki
• Duszności
• Głośne tony serca
• Niezborność ruchów
• Nudności
• Odrętwienie
• Pobudzenie
• Posmutnienie
• Sinica
• Wymioty
• Wzrost ciśnienia krwi
• Zaburzenia w krążeniu
• Zaburzenia widzenia

Szukaj chorób wg objawów: Objawy choroby

Naparstnica należy do rodziny roślin Trędownikowatych ( Scrophulariaceae). Ogólnie mamy 21 gatunków, występujących głównie w klimacie śródziemnomorskim, w Polsce są znane 3 gatunki:
- naparstnica purpurowa ( Digitalis purpurea L.)
- naparstnica zwyczajna ( Digitalis grandiflora Mill.)
- naparstnica żółta ( Digitalis lutea L.)

Ciałami czynnymi występującymi w naparstnicy są silnie działające glikozydy nasercowe, dlatego pewne gatunki uprawia się jako rośliny lecznicze.

NAPARSTNICA PURPUROWA
Rośnie dziko w środkowej i zachodniej Europie, jest ozdobną byliną parkową i rabatową
w naturze występuje w okolicy kwaśnych borów świerkowych, zarośli. Jest rośliną dwuletnią, wysokości ok. 1,5 m, posiada liście karbowane, kwiaty duże, zwisłe o koronie szerokodzwonkowatej, purpurowej, rzadko białej, wewnątrz owłosionej, z ciemnopurpurowymi plamami. Kwitnie w czerwcu i lipcu.
Jest rośliną trującą i leczniczą. Zawiera glikozydy nasercowe- digitalinę i digitoksynę, poza nimi również saponiny, flawonoidy, śluzy, antrakwinony.
Inne nazwy naparstnicy to: Dzwony Zmarłych, Palce Wróżek, Psi Palec, Lwia Paszcza

NAPARSTNICA ZWYCZAJNA
Rośnie dziko w Europie, Azji mniejszej i zachodniej Syberii, w Polsce jest pospolita w górach jako roślina lasów mieszanych i liściastych oraz zarośli. Podobnie jak naparstnica purpurowa jest hodowana w przydomowych ogródkach. Jej wysokość to od 30 do ok. 120 cm, jej liście są nieregularnie piłkowane, łodyga słabo rozgałęziona, u dołu naga, u góry omszona. Kwiaty o koronie szerokodzwonkowatej, jasnożółtej, wewnątrz z brunatnymi plamkami. Kwitnie od czerwca do sierpnia.

NAPARSTNICA ŻÓŁTA
Rośnie dziko w zachodniej Europie, od Hiszpanii po Szwajcarię, Austrię i morze północne. W Polsce występuje rzadko, głównie w formie zdziczałej na Pomorzu, oraz bardzo rzadko na Śląsku. Rośnie do wielkości około 70 cm, jej liście są zaostrzone i piłkowane, kwiaty o koronie dwuwargowej, barwy jasnożółtej, zebrane w szczytowe grono jednostronne.
Jest rośliną leczniczą, zawierającą glikozyd digitoksynę. Szczególnie trujące są liście naparstnicy, gdyż one zawierają najwięcej związków o charakterze glikozydów. Równie niebezpieczne jest spożycie całej rośliny.
Zatrucie może nastąpić w wyniku przedawkowania preparatów leczniczych, gdyż związki te wykazują zdolność kumulacji w organizmie.

Digitoksyna przenika przez barierę krew-mózg. Większa część leku jest wydalana z moczem (filtracja kłębuszkowa i wydalanie kanalikowe) w postaci niezmienionej. U ok. 10% chorych flora bakteryjna w jelitach redukuje digoksynę do nieczynnych związków, co powoduje, że stężenie leku w osoczu pozostaje małe.

Dawka trująca u ludzi wrażliwych, przy stosowaniu 0,3 g dziennie w przeciągu 10 dni. Dawka śmiertelna liści naparstnicy purpurowej 2,5-6 g, lub 3-10 mg digitoksyny. Właściwością naparstnicy i jej preparatów jest kumulacja materialna i czynnościowa. W związku z tym może dochodzić do zatruć przewlekłych na skutek kumulacji w organizmie.

Glikozydy nasercowe są stosowane w niewydolności mięśnia sercowego, ze względu na ich dodatnie działanie inotropowe, zwiększające kurczliwość serca. Kurczliwość serca zwiększa się proporcjonalnie do wzrostu dopływu jonów wapniowych do białek, odpowiedzialnych za skurcz sarkomerów. Glikozydy naparstnicy blokują działanie pompy sodowo-potasowej, w wyniku czego zwiększa się wewnątrzkomórkowe stężenie jonów sodowych- i wtórnie wapniowych- na drodze wymiany sodu na wapń. Pod wpływem glikozydów nasercowych czynność serca ulega zwolnieniu- dzaiałanie chromotropowo ujemne i dromotropowe. Wystąpienie dodatniego działania batmotropowego skutkuje wzmożeniem pobudliwości i automatyzmu serca. Wpływają bezpośrednio na komórki robocze serca oraz na ich układ przewodzący. Osłabiają także przewodnictwo w węźle przedsionkowo-komorowym

Wskazania do stosowania glikozydów nasercowych:
- przewlekła niewydolność serca z migotaniem lub trzepotaniem przedsionków – stosowana jako lek z wyboru
- przewlekła niewydolność serca, z rytmem zatokowym

Przeciwwskazania:
- zaburzenia rytmu z bradykardią
- bloki przedsionkowo-komorowe II i III°
- zespół chorego węzła zatokowo- przedsionkowego
- częstoskurcz komorowy
- zespół WPW
- świeży zawał serca
- kardiomiopatia przerostowa
- zespół zatoki szyjnej
- amyloidoza serca

OBJAWY KLINICZNE
LEKKIE ZATRUCIE
-wymioty
-brak apetytu
-silna biegunka
-zwolnienie czynności serca
-posmutnienie

ZATRUCIE OSTRE
-zaburzenia w krążeniu
-postępująca arytmia
-głośne tony serca
-wzrost ciśnienia krwi
-nudności
-wymioty
-zaburzenia widzenia( widzenie podwójne, widzenie barwne)
-niezborność ruchów
-odrętwienie
-pobudzenie psychiczne z drgawkami
-duszność i sinica

Za cechę bardzo ciężkiego zatrucia uważa się stężenie digoksyny w surowicy przekraczające 15 ng/ml.

ROZPOZNANIE i ROKOWANIE
- analiza botaniczna pasz i treści przewodu pokarmowego
- rokowanie ostrożne, zależne od przebiegu
- śmierć może nastąpić nawet po ustąpieniu ostrych objawów klinicznych

LECZENIE
- wymioty
- węgiel aktywowany ze środkiem przeczyszczającym
- środki adsorpcyjne i osłaniające
- środki podtrzymujące czynność serca np. atropina, ale jej działanie jest krótkotrwałe
- równoczesne stosowanie środków moczopędnych
- zabezpieczenie podstawowych czynności życiowych
- uzupełnienie niedoborów jonów − kroplówka z Mg i K