Dobry Lekarz

Borelioza to niebezpieczna choroba, a jej przebieg może być bardzo niespecyficzny, przez co rozpoznanie trudno jest postawić i dochodzi do niej zdecydowanie później. Skrajne przypadki prowadzą nawet do śmierci. W pismach medycznych można spotkać z opisami przypadków, które nie wskazywały na tę jednostkę chorobową i niestety niektóre z nich kończyły się śmiercią pacjenta.

Czym jest borelioza?

Borelioza występuje również pod nazwami choroba z Lyme lub krętkowica kleszczowa. Jest to choroba bardzo niebezpieczna wywoływana przez bakterie Borrelia burgdorferi, która roznoszona jest przez kleszcze. Borelioza jest najczęściej rozpoznawaną chorobą odkleszczową. Bakterie ją wywołujące bytują w jelitach kleszczy. Szacunkowe dane wskazują, że w Polsce każdego roku dochodzi do dziesiątek tysięcy zakażeń. Często jednak pojawia się problem z jej rozpoznaniem, bo w wielu przypadkach objawy nie są jednoznaczne i nie przywodzą na myśl właśnie tego schorzenia.

Rozwój choroby i jej objawy

Krętkowica kleszczowa daje bardzo różne objawy, niekiedy trudne do powiązania z tą właśnie chorobą. Może przypominać różne schorzenia, a różnicowanie bywa kłopotliwe. Jeśli chodzi o stosunkowo częste objawy to jednym z najpowszechniejszych przy boreliozie jest rumień w obrębie miejsca wkłucia się kleszcze w skórę. Dochodzi do jego obwodowego rozszerzania się, mamy więc do czynienia z tzw. rumieniem wędrującym. Taki objaw pojawia się często w pierwszych dniach po wkłuciu lub maksymalnie do tygodnia.

Mimo wszystko jednak taki rumień po wkłuciu kleszcza nie pojawia się u wszystkich zakażonych. Stwierdza się go u 40-60% pacjentów z boreliozą. Poza zmianami na skórze w początkowych stadiach choroby możliwe jest wystąpienie bardziej ogólnych objawów takich, jak chroniczne zmęczenie, bóle oraz zawroty głowy. W późniejszym okresie chodzi do ujawniania się kolejnych objawów schorzenia w postaci: porażenia nerwu twarzowego, które obserwuje się pod postacią porażenia połowicznego twarzy. Zdecydowanie rzadziej pojawiają się problemy z sercem, zapalenie stawu (w większości przypadków kolanowego), czy poważne zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych.

Nietypowe przypadki

Jak pokazuje praktyka lekarzy, jednak przebieg tej choroby nie musi w najmniejszym stopniu przypominać znanych i rozpoznawanych objawów. Znane są przypadki osób, które przechodziły ją w nietypowy sposób.

Mieszkający w Kanadzie 37-letni mężczyzna zgłosić się do swojego lekarza rodzinnego z objawami przypominającymi grypę. Występowały u niego: ból gardła, gorączka, bóle stawów, przekrwienie błony śluzowej oraz wysypka. Okazało się, że zaledwie kilka tygodni wcześniej przebywał u rodziny, która zamieszkuje tereny leśne, a ilość kleszczy na tym obszarze jest duża. Nie pamiętał jednak przypadku, aby kleszcz mu się wbił, a na pewno żadnego nie usuwał.

Lekarz uznał, że najprawdopodobniej jego pacjent cierpi na infekcję wirusową i istotnie po pewnym czasie objawy zniknęły. Minęło kolejnych kilka tygodni i mężczyzna zgłosił się do lekarza z kolejnymi nietypowymi objawami: kołatanie serca, dyskomfort w klatce piersiowej oraz duszność. Jego stan ulegał stopniowemu pogorszeniu, w związku z czym zdecydowano o przewiezieniu go do szpitala. Lekarze podejrzewali właśnie boreliozę już po pierwszych wynikach i wywiadzie lekarskim. Przeprowadzone zostało badanie EKG, w którym stwierdzono całkowity blok serca czyli zablokowanie przewodzenia impulsu przez serce. Pacjent musiał pozostać w szpitalu i otrzymał odpowiednie leki. Mimo wytężonej pracy lekarzy stan pacjenta ulegał pogorszeniu z godziny na godzinę, co ostatecznie doprowadziło do jego śmierci. Wyniki przeprowadzonych wcześniej badań serologicznych pojawiły się już po jego śmierci, pokazywały one, że istotnie zachorował on na boreliozę.

Warto wiedzieć, że u kilku procent chorych borelioza może prowadzić właśnie do nieprawidłowości w rytmie serca, a nawet do nagłego jego zatrzymania. W związku z tym specjaliści namawiają, aby u pacjentów, u których podejrzewa się boreliozę, a wynik badania EKG jest niepokojący, było natychmiast włączone leczenie antybiotykami, nawet przed potwierdzeniem rozpoznania wynikami badań serologicznych.

Nietypowe objawy i 56-letniej kobiety

Pacjentka udała się do lekarza, gdyż na prawym obojczyku zaobserwowała znacznych rozmiarów zmianę rumieniową. Pośród objawów dodatkowych wymieniała bóle mięśniowe oraz dreszcze. Początkowo lekarze zakładali, że cierpi ona na zapalenie tkanki łącznej, w związku z czym zalecili stosowanie cefaleksyny. Mimo leczenia kobiet po dwóch tygodniach znów pojawiła się u lekarza. Pojawiły się bowiem kolejne objawy w postaci zawrotów głowy oraz kołatania serca. W czasie wywiadu przypomniała sobie, że doszło u niej jakiś czas temu do wbicia się kleszcza w ciało. W badaniu EKG stwierdzono blok przedsionkowo-komorowy pierwszego stopnia. Terapia antybiotykowa została niezwłocznie rozpoczęta. Początkowo stan kobiety stale się pogarszał i zaszła konieczność walki o jej życie. Stopniowa poprawa pojawiła się po upływie dwóch tygodni.

W tym przypadku pojawiła się nietypowa zmiana skórna oraz blok serca, który w przypadku boreliozy jest wyjątkowo rzadki.

Jak dochodzi do zakażenia boreliozą?

Boreliozą możemy się zarazić jedynie od kleszcza, jednak nie wszystkie przenoszą tę bakterię. Można więc powiedzieć, że jeśli wbije nam się kleszcz to jest to loteria. Dodatkowo istotne jest, aby jak najszybciej go usunąć, gdyż powodująca chorobę bakteria bytuje w jelicie środkowym tego pajęczaka, w związku z tym zanim przedostanie się ona do ludzkiego organizmu musi upłynąć nieco czasu. Szybko pozbywając się kleszcza zmniejszamy ryzyko boreliozy. Zachorowanie występuje u od 0,5-1,5% osób ukąszonych przez kleszcza. Zdarza się, że nie każdy kto ma styczność z tą bakterią zachoruje, bo organizm jest w stanie sam wytworzyć przeciwciała i ją zwalczyć.

Leczenie boreliozy

Jak już wspomnieliśmy borelioza jest chorobą bakteryjną, w związku z czym przy rozpoznaniu we wczesnym stadium możliwe jest jej stosunkowo łatwe wyleczenie z zastosowaniem antybiotykoterapii. Przewlekłe i bardziej zaawansowane przypadki często rodzą konieczność zastosowania leczenia wspomagającego, a nawet rehabilitacji.