Dobry Lekarz

Zapalenie gardła u dzieci, to jedna z najczęstszych przyczyn wizyt u lekarzy rodzinnych. Infekcje gardła najczęściej dzieci „przynoszą” ze żłobka, przedszkola lub szkoły. W miejscach, gdzie dzieci bawią się tymi samymi zabawkami, używają wspólnych ręczników do rąk czy najzwyczajniej przebywają ze sobą w bliskim kontakcie – łatwo o przeniesienie zarazków. Ból gardła u dzieci wywołują głównie wirusy oraz rzadziej bakterie, powodujące anginę. Oba typy infekcji leczymy inaczej, więc nasuwa się pytanie jak je rozróżnić? Same objawy nie wystarczą. Sprawdź, jakie badania pomogą wykryć przyczynę bólu gardła u dziecka?

Rynowirusy, wirus EBV, bakterie S. pyogenes – co jeszcze powoduje zapalenie gardła u dziecka?

Zapalenie gardła u dzieci jest przypadłością całoroczną. Najwięcej zachorowań zdarza się jesienią i wynika głównie z ataku wirusów. Jest to związane z sezonowym spadkiem odporności, powrotem dzieci do szkół i przedszkoli oraz panującym powszechnie wirusem przeziębienia, który również odpowiada za ból gardła. Natomiast, gdy dziecko zachoruje wiosną lub latem, to istnieje większe prawdopodobieństwo, że może to być angina bakteryjna.

W 70-85% przypadków powodem zapalenia gardła u dzieci są wirusy

Wirus powodujący stan zapalny gardła może być typowym patogenem atakującym gardło lub wirusem, który powoduje np. przeziębienie – którego jednym z objawów jest ból gardła.

Gardło atakują bezpośrednio m.in. wirus EBV (wywołujący u dzieci mononukleozę zakaźną), adenowirusy czy enterowirusy. Natomiast chorobę przeziębieniową, z objawami gardłowymi powodują koronawirusy, rynowirusy, wirusy RS oraz wirus paragrypy.

Dlaczego maluchy szybciej „łapią” wirusy?

Najczęściej ostre zapalenie gardła rozwija się u dzieci poniżej 6 roku życia. Wynika to z dwóch powodów. Po pierwsze układ odpornościowy dzieci dojrzewa i zaczyna działać na pełnych obrotach dopiero w wieku 5-7 lat. Po drugie, mniejsze dzieci przebywające z żłobkach oraz przedszkolach mają większy kontakt z zarazkami. Wystarczy jeden chory maluch, aby w ciągu kilku dni wirus rozprzestrzenił się na większą grupę dzieci.

Pozostałe 15-30% przypadków infekcji wywołują bakterie

Jeżeli infekcja gardła rozwija się nagle, towarzyszy jej gorączka oraz powiększone migdały z nalotem – to najprawdopodobniej dziecko ma anginę. W ponad 95% za ten typ infekcji odpowiadają paciorkowce grupy A tzw. bakterie Streptococcus pyogenes. Angina u dziecka jest szczególnie niebezpieczna z uwagi na możliwość rozwoju ciężkich powikłań. Dlatego ważne jest zastosowanie odpowiedniego, szybkiego leczenia antybiotykiem.

Jak rozróżnić bakteryjne i wirusowe zapalenie gardła u dziecka?

Objawy infekcji gardła u dziecka, w przypadku chorób wirusowych i bakteryjnych są łudząco podobne. Czasem nie sposób jedynie po samych objawach stwierdzić co wywołuje stan zapalny. W związku z tym wiele przypadków bólu gardła u dzieci jest nieprawidłowo leczonych, co nie tylko powoduje przedłużenie się czasu trwania infekcji, ale stanowi również ryzyko powikłań.

Przykładem mogą być adenowirusy oraz mononukleoza zakaźna u dzieci. I jeden, i drugi wirus na pierwszy rzut oka mogą przypominać anginę ropną, wywołaną przez paciorkowce. W obu przypadkach może pojawić się wysoka gorączka, nalot na migdałkach oraz powiększone węzły chłonne (głównie szyjne). Dlatego postawienie prawidłowej diagnozy jedynie na podstawie samych objawów, nie jest najlepszym rozwiązaniem.

UWAGA! Wykluczenie anginy bakteryjnej wskazuje na zakażenie wirusowe.

Dlatego w rutynowej praktyce lekarskiej stosuje się badania umożliwiające odróżnienie infekcji wirusowych od anginy paciorkowcowej (infekcji paciorkowcem S.pyogenes). Jedynie w przypadku tej drugiej stosujemy antybiotyk.

Rola badań diagnostycznych 

1. Typ infekcji – wymaz z gardła na paciorkowce

Złotym standardem do wykrywania anginy bakteryjnej u dzieci jest wymaz z gardła i posiew mikrobiologiczny. Jednak z uwagi na długość czasu oczekiwania na wynik (3-5 dni), co opóźnia postawienie diagnozy i rozpoczęcie leczenia - coraz częściej lekarze stosują szybkie testy Strep A.  Test jest bardzo wiarygodnym badaniem. Polega na pobraniu wymazu z gardła i sprawdzeniu czy w pobranym materiale znajdują się substancje wskazujące na obecność bakterii Strep A. Wynik testu na paciorkowce otrzymuje się w zaledwie 10 min. W przypadku dzieci, nieinwazyjna i bezbolesna metoda pobrania próbki do badania jest bardzo dużą zaletą.

Wynik pozytywny oznacza, że mamy do czynienia z anginą bakteryjną. Natomiast wynik negatywny, wskazuje na podłoże wirusowe.

1. Mononukleoza zakaźna – badania krwi

Jeżeli wykluczy się obecność chorobotwórczych bakterii w gardle, a objawy infekcji wirusowej są bardzo intensywne – warto sprawdzić, czy dziecko nie ma mononukleozy zakaźnej. W tym celu wykonuje się badania krwi takie jak – morfologia, przeciwciała anty-EBV oraz próby wątrobowe (ALT, AST). Jeżeli dziecko ma mononukleozę zakaźną w krwi pojawią się przeciwciała anty-EBV. Bardzo często w wyniku tej infekcji dochodzi do uszkodzenia komórek wątroby (hepatocytów), co powoduje podniesienie w krwi dziecka aminotransferaz ALT i/lub AST.

Już wiemy co powoduje ból gardła, jak więc leczyć infekcje u dzieci?

Ból podczas przełykania jest objawem, który sugeruje, że w obrębie gardła i migdałków rozwija się stan zapalny. W zależności od rodzaju infekcji gardła u dzieci może wystąpić również gorączka, powiększenie migdałków, obrzęk węzłów chłonnych, a nawet ból brzucha i wymioty. Szybki powrót do zdrowia zapewnia odpowiednie leczenie, w przypadku infekcji wirusowych są to środki przeciwzapalne, przeciwgorączkowe i łagodzące miejscowo ból. Jest to leczenie objawowe, mające na celu złagodzenie u dziecka objawów infekcji wirusowej w trakcie, kiedy organizm sam zwalcza wirusa.

W przypadku, gdy u dziecka dojdzie zakażenia bakteryjnego w gardle rozwija się angina. Angina zawsze wymaga leczenia antybiotykiem, ponieważ skraca ona czas trwania choroby, chroni inne dzieci i domowników przed zakażeniem i co najważniejsze zapobiega poważnym powikłaniom po nieleczonej anginie.

Więcej na tamat anginy dowiesz się na stronie www.wykryjangine.pl