Dobry Lekarz

Woda w płucach, a dokładniej rzecz ujmując właśnie płyn w jamie opłucnej to dolegliwość, która może być sugerowana przez ból w klatce piersiowej, duszność oraz kaszel. Choć z pozoru te objawy nie wydają się specjalnie wyróżniać, to jednak należy pamiętać, że jeśli dojdzie do wystąpienia właśnie wody w płucach to mamy ze stanem wyjątkowo poważnym, które w żadnym razie nie powinniśmy bagatelizować. Jeśli pojawią się objawy sugerujące, że właśnie do tego u nas poszło powinniśmy niezwłocznie zgłosić się do szpitala lub wezwać karetkę.

Warto pamiętać, że woda w płucach, jak potocznie nazywa się tę dolegliwość, może pojawić się w przypadku wielu schorzeń i może być dla nas niebezpieczna. Najczęściej jest wystąpienie stwierdza się jednak w przypadku raka płuca, nieco rzadziej przy gruźlicy lub bakteryjnym zapaleniu płuc.

Jama opłucnej

Aby zrozumieć kwestię gromadzenia się płynu w płucach konieczne jest w pierwszej kolejności poznania pojęcia jamy opłucnej. Jest to anatomiczna część naszego ciała. Samą opłucną można określić jako pewnego rodzaju worek, w którym umieszczone są nasze płuca. Jest on złożony z dwóch części pierwsza to trzewna, a druga ścienna.

Część trzewna jest połączona/ zrośnięta z płucami, z kolei część ścienna przylega od wewnątrz do ściany naszej klatki piersiowej, wyścielając jej ścianę, śródpiersie oraz przeponę. Przestrzeń znajdująca się pomiędzy jedną a drugą częścią to właśnie jama opłucnej. Fizjologicznie znajduje się w jej obrębie niewielka ilość płynu surowiczego, którego zadaniem jest niwelowanie tarcia jakie pojawia się w czasie oddychania.

Jednak tak jak wspomnieliśmy w jamie opłucnej powinna znajdować się niewielka ilość płynu, maksymalnie 10 mililitrów. Jednak niekiedy niektóre choroby i nieprawidłowości w naszych organizmach mogą prowadzić do zaburzeń pomiędzy wytwarzaniem a wchłanianiem płynu, przez co w jamie opłucnej gromadzi się nadmiernie duża jego ilość.

Jakie są przyczyny wody w płucach?

Płyn, który gromadzi się w jamie opłucnej może mieć różny charakter. Może to być wysięk lub przesięk i może dotyczyć zarówno krwi jak i chłonki. Wyróżniamy następujące sytuacje:

1. Wysięk – Jego przyczyna jest w większości przypadków infekcja bakteryjna, taka jak chociażby gruźlica płuc, może być też wywołany przez raka płuca, niekiedy przyczyna są infekcje wirusowe, grzybiczne czy pierwotniaki – toksoplazmoza. Poza tym wysięk może pojawić się przez ciało obce, ropnie płuc, zapalenie otrzewnej, urazy, migrujące pasożyty, nowotwory opłucnej, nowotwory sutka, zator tętnicy płucnej, czy zapalenie trzustki.
2. Przesięk – w tym wypadku mamy do czynienia z płynem, który wydostaje się poza naczynia krwionośne opłucnej. Pojawia się najczęściej w przypadku marskości wątroby, niewydolności serca, w zwężeniu zastawki mitralnej, zespole nerczycowym, dializach otrzewnowych, chorobach osierdzia, niedoczynności tarczycy, a także przy hipoalbuminemii.
3. Krew – pojawia się zwykle w wyniku urazu płuca lub przy uszkodzeniu naczyń krwionośnych.
4. Chłonkotok – termin ten oznacza, że chłonka gromadzi się w jamie opłucnej. Spowodowane jest to zatkaniem przewodu piersiowego bądź jego odnóg. Powodem może być również uszkodzenie jego ścian, które może pojawić się na skutek nowotworu klatki piersiowej, gruźlicy, urazów lub zakrzepicy żylnej.
Jakie objawy daje woda w płucach?

Niekiedy ciężko wskazać precyzyjnie, jaki objaw u danej osoby sugeruje, że doszło do zgromadzenia się płynu w płucach. Jednak jednym z powszechniejszych symptomów jest uczucie duszności, które jest tym silniejsze im więcej wody zgromadziło się w narządzie.

Następnym ważnym objawem jest ból w klatce piersiowej, który może lokalizować się w barku lub brzuchu po tej samej stronie. Dodatkowo u niektórych osób stwierdza się występowanie kaszlu. Nie jest to jednak objaw stale się utrzymujący, pojawia się okresowo na skutek tego, że płyn w opłucnej uciska na oskrzela bądź miąższ płuca.

Wszystkie inne występujące w przebiegu dolegliwości objawy związane są z choroba podstawową, z której wynika w sposób bezpośredni pojawienie się wody w płucach.

W jaki sposób prowadzone jest leczenie wody w płucach?

Z uwagi na fakt, że w większości przypadków przyczyna występowania wody w płucach jest dokładnie znana i wiemy co spowodowało pojawienie się dolegliwości, to leczeniem podstawowym jest właśnie terapia tejże choroby.

W związku z tym jeśli przyczyna leży w infekcji bakteryjnej, to koniecznością będzie wdrożenie antybiotykoterapii. Jeśli z kolei stwierdzony zostanie nowotwór, to pacjent powinien zostać poddany leczeniu onkologicznemu.

Leczenie przyczynowe ma na celu przede wszystkim nie dopuścić do pojawienia się nawrotów płynu w jamie opłucnej. Jednak ze względu na dolegliwości pacjenta niezbędne jest również leczenie objawowe, czyli usunięcie płynu, który powoduje nieprzyjemne objawy. Dokonuje się tego z zastosowaniem punkcji. Jeśli jednak pojawianie się płynu ma charakter nawracający to niezbędne jest zastosowanie drenu, który wprowadza się do jamy opłucnej. Dzięki niemu zyskujemy możliwość podania do opłucnej środka, który działa pobudzająco na wytwarzanie zrostów i szybkie zarośnięcie opłucnej.

Jeśli pojawianie się płynu w opłucnej jest u chorego powiązane z infekcjami w obrębie układu oddechowego, to zastosowanie znajduje kinezyterapia. Jest ona rodzajem gimnastyki leczniczej. Przeprowadza się ją profilaktycznie, aby zapewnić pacjentowi maksymalną sprawność, nawet jeśli w obrębie jamy opłucnej pojawią się zrosty.

W sytuacji, gdy leczenie zostanie już zakończone pacjent dostaje szereg zaleceń do stosowania. Konieczne jest m.in. kontynuowanie zaleconych ćwiczeń oddechowych dla utrzymania wydolności. Dodatkowo niezbędne jest stałe pozostawianie pod opieka lekarza specjalisty, który będzie prowadził leczenie choroby podstawowej, tej odpowiedzialnej za pojawienie się wody w płucach.