Dobry Lekarz

Respiratory Syncytial Virus czyli wirus RSV, zaliczany jest do rodzaju pneumovirus. Odpowiada on za rozwijanie się infekcji w obrębie górnych dróg oddechowych u niemowląt, noworodków oraz małych dzieci. Zakażenie nim jest wyjątkowo groźne dla wszystkich wcześniaków, jak również dzieci, u których występują niedobory odporności w przebiegu pierwszych dwóch lat życia. Gdy dojdzie do zainfekowania małego dziecka wirusem RSV, to w konsekwencji może pojawić się zapalenie oskrzelików, jak również zapalenie płuc o wyjątkowo silnym przebiegu. Zakażenie szerzy się drogą kropelkową.

W leczeniu postępowanie opiera się na łagodzeniu, pojawiających się objawów. Profilaktyka poprzez szczepienie nie jest obecnie możliwa, gdyż nie istnieje preparat, dający odporność na RSV. Podstawą unikania zakażenia jest brak kontaktu z osobami chorymi, częste mycie rąk oraz profilaktyka swoista.

Co należy wiedzieć o RSV?

Jest to wirus, który największe niebezpieczeństwo stanowi dla dzieci przed 2 rokiem życia. Wyczuleni powinni być przede wszystkim rodzice wcześniaków, jak również dzieci z zaburzeniami systemu odpornościowego. Najczęściej zakażenie RSV wyróżnia się wyjątkowo silnym przebiegiem.

Sztur na drogi oddechowe polega na wiązaniu się wirusa z komórkami nabłonka, w konsekwencji powstają duże komórki, noszące nazwę syncytii, które stanowią ułatwienie dla dalszego szerzenia się infekcji. Przenoszenie się infekcji pomiędzy dziećmi i nie tylko odbywa się drogą kropelkową, jednak zarazić można się również w wyniku kontaktu z wydzieliną dróg oddechowych. Choroba rozwija się przez 4-5 dni od zakażenia – to tzw. okres jej inkubacji. Z kolei aby wirus zniknął z organizmu i aby udało się go całkowicie pozbyć potrzeba co najmniej dwóch tygodni. Infekcje wywołane przez RSV pojawiają się przede wszystkim w okresie pomiędzy jesienią a wczesną wiosną.

Czynniki sprzyjające

Istnieje szereg czynników, które zwiększają ryzyko pojawienia się infekcji RSV u dziecka, są to:

• wiek pomiędzy 6 tygodniem a 6 miesiącem życia,
• wcześniactwo,
• niedobory odpornościowe,
• występowanie u dziecka przewlekłych chorób układu krążenia,
• wrodzone wady serca,
• przewlekłe choroby układu oddechowego – mukowiscydoza, dysplazja oskrzelowo-płucna,
• karmienie piersią przez okres krótszy niżeli 2 miesiące,
• uczęszczanie do żłobka,
• narażenie na dym tytoniowy.

W jaki sposób objawia się infekcja wirusem RSV?

Objawy i przebieg zakażenia mogą być bardzo różne. Dużo zależy od wieku dziecka, jak również poziomu jego odporności. Jeśli infekcja pojawi się u nieco starszych dzieci, to mogą pojawić się objawy grypopodobne. Jednak zdarzają się równie sytuacje, że przebieg jest bezobjawowy.

Jeśli jednak infekcja pojawi się u niemowlęcia lub dziecka przed drugim rokiem życia, to z pewnością będzie miała wyjątkowo ciężki przebieg.

Atak wirusa RSV może zakończyć się zapaleniem oskrzelików, czyli niezwykle drobnych odgałęzień oskrzeli, lub nawet zapaleniem płuc. W takiej sytuacji u dziecka pojawia się gorączka, oddech staje się świszczący, występuje również osłabienie i zanoszenie się kaszlem czy apatia. Niepokojącym objawem może być pojawianie się duszności, wzrostu częstotliwości oddechów, charakterystyczne jest „zaciąganie międzyżebrzy” spowodowane uruchomieniem przez organizm dodatkowych mięśni, które mają ułatwić oddychanie. Dziecko oddycha ciężko, można porównać to do stękania. Stopniowo pojawia się nasilenie objawu kaszlu, i dochodzi do pojawienia się gęstej wydzieliny w czasie odkrztuszania. Wyraźnie widać, że dziecko jest nadmiernie senne, nie chce jeść i jest rozdrażnione.

Pierwszą fazą choroby jest trwająca od dwóch do trzech dni infekcja górnych dróg oddechowych, dopiero potem dochodzi do pojawienia się zapalenia oskrzelików. Zakażenia wirusem RSV w wielu przypadkach współistnieją z ostrym zapaleniem ucha środkowego lub też innymi infekcjami. W rzadszych przypadkach dochodzi do wystąpienia zapalenia mięśnia sercowego.

Powikłania po infekcjach RSV

Jako, że RSV jest wirusem stosunkowo niebezpiecznym dla małych dzieci i niemowląt, to mogą na skutek infekcji wystąpić powikłania. Stosunkowo rzadka jest niewydolność oddechowa. A w skrajnych przypadkach może dojść do śmierci dziecka. Zdaniem wielu lekarzy zachorowanie W wyniku zakażenia RSV w dzieciństwie ma znaczący wpływ na rozwinięcie się astmy oraz przewlekłej obturacyjnej choroby płuc u osób dorosłych.

Jak wygląda leczenie dziecka w przypadku zakażenia wirusem RSV?

W przypadku zachorowania, u dzieci stosuje się leczenie objawowe. W przypadku noworodków oraz niemowląt, właściwie w każdym przypadku zachodzi konieczność hospitalizacji. W sytuacji, gdy dziecko wykazuje trudności oddechowe, podaje się mu tlen. Tlenoterapia ma umożliwić swobodny i pełen oddech. Maluchy niezwykle szybko się odwadniają, a gdy na skutek choroby nie chcą jeść, a dodatkowo pojawia się wysoka gorączka, to o odwodnienie nie trudno. W szpitalu możliwe jest skrupulatne kontrolowanie ich parametrów i podawanie substancji nawadniających w kroplówkach. Jeśli to możliwe warto również po trochu karmić dziecko, tolerowanymi pokarmami i jak najwięcej je nawadniać. Pomieszczenie, pokój, w którym będzie przebywało chore dziecko nie powinien być nadmiernie ciepły, jednak dobrze nawilżony, gdyż sprawi, to, że łatwiej będzie się oddychać. Gorączki nie zbijamy od razu. Najwcześniej od pułapu 38,5 stopnia. Niższa temperatura jest dobra, a nawet wskazana przy infekcji, gdyż świadczy o mobilizacji sił odpornościowych organizmu i pomaga zwalczyć nieproszonego gościa.

Profilaktyka

• dziecko nie powinno mieć kontaktu z chorymi osobami,
• w czasie największego zagrożenia infekcjami, nie powinno się spędzać czasu z małym dzieckiem w obrębie dużych skupisk ludzkich,
• przedmioty i pomieszczenia, z którymi dziecko ma kontakt powinny pozostawać utrzymane w należytym porządku,
• dłonie powinny być jak najczęściej myte oraz dezynfekowane.

Zdaniem lekarzy korzystne może być również podawanie przeciwciała monoklonalnego – paliwizumab, oraz wykorzystanie tzw. profilaktyki swoistej, czyli immunoglobuliny anty-RSV.