Dobry Lekarz

• Biegunka
• Ból brzucha
• Ból głowy
• Chwielny chód
• Hemoglobinuria
• Krwotoki z nosa
• Kwasica
• Mocznica
• Niedokrwistość
• Niedowłady
• Oliguria
• Przyspieszone oddychanie
• Wymioty
• Zawroty głowy

Szukaj chorób wg objawów: Objawy choroby

Glikol etylenowy, etan-1,2-diol, C2H4(OH)2, należy do alkoholi dwuwodorotlenowych i jest najbardziej toksyczny z tych związków. Jest bezbarwną, gęstą cieczą bez zapachu, o niewielkiej lotności. Łatwo miesza się w każdym stosunku z wodą i rozpuszczalnikami organicznymi.

Znajduje szerokie zastosowanie w przemyśle, głównie jako:
- rozpuszczalnik farb i lakierów
- składnik płynów niezamarzających do chłodnic samochodowych (glikol: woda = 1 :1)
- składnik płynów antykorozyjnych (glikol etylenowy w stężeniu poniżej 1%). 

Do zatrucia dochodzi poprzez omyłkowe lub samobójcze wypicie płynu zawierającego glikol etylenowy, zawarty np. w niezamarzającym płynie chłodniczym stosowanym w samochodach.

Przyjmuje się, że dawką śmiertelną może być około 100 ml.

Glikol etylenowy jest szybko wchłaniany z przewodu pokarmowego natomiast wydalany głównie w postaci CO2 (ok. 60%) z wydychanym powietrzem, ok. 20 - 30% jest eliminowane w stanie niezmienionym przez nerki. Metabolizowany jest przez wątrobę.
Działa nefro, hepato a także neurotoksycznie. Powoduje kwasicę metaboliczną.

Toksyczne uszkodzenie nerek polega na nagromadzeniu kryształów szczawianu wapnia w kanalikach nerkowych jak i cytotoksycznym działaniu metabolitów glikolu etylenowego na komórki kanalików proksymalnych nefronu.
Do ciężkiej kwasicy metabolicznej dochodzi poprzez biotransformację glikolu do kwaśnych metabolitów, kwasu glikolowego, glioksalowego i szczawiowego. Kwas szczawiowy łączy się z wapniem kryształy szczawianu wapnia wytrącają się w mózgu, nerkach i ciałku szklistym oka.
Uszkodzenie układu nerwowego wynika z degradacji długich aksonów w ośrodkowym i obwodowym układzie nerwowym.

Przebieg kliniczny zatrucia można podzielić na 3 fazy:
1. Faza narkotyczna i objawów żołądkowo-jelitowych (od 30 min – 12 godzin od dostania się do organizmu)
Objawy uszkodzenia układu nerwowego z obrazem klinicznym podobnym do upojenia alkoholowego. W tym czasie rozwija się i narasta kwasica metaboliczna
2. Faza objawów sercowych i płucnych (po 12 godz)
Objawy uszkodzenia układu krążenia i oddychania Nasilające się objawy ze strony układu nerwowego dalsze narastanie kwasicy metabolicznej
3. Faza nerkowa (24-72 godz)
Rozwija się ostra niewydolność nerek.

Objawy zatrucia:
- bóle i zawroty głowy
- bóle brzucha,
- wymioty,
- czasem biegunka
- przyspieszenie oddychania,
- apatia,
- chwiejny chód,
- niedowład nóg,
- krwawienie z nosa,
- oliguria,
- hemoglobinuria,
- śmierć.

Zmiany w krwi:
- mocznica,
- hipokalcemia,
- neutrofilia,
- kwasica,
- wzrost osmolarności osocza
- hemolityczna niedokrwistość.

Osad moczu zawiera szczawiany.

Decydujące dla rozpoznania tego zatrucia jest badanie zawartości glikolu etylenowego we krwi lub moczu.

Leczenie:
- alkohol etylowy - kompetycyjny inhibitor dehydrogenazy alkoholowej, mający 100 razy większe od glikolu powinowactwo do enzymu. Doniesiono, że wiązanie dehydrogenazy alkoholowej przez równocześnie podany etanol hamuje metabolizm glikolu przez ten enzym, co sprawia, że wydala się on nie zmieniony z moczem w znacznie większym stopniu.
* U osób przytomnych podaje się 50-80 ml 40% alkoholu etylowego.
* U osób nieprzytomnych alkohol etylowy podaje się w stężeniu 5-10% w postaci kroplówki z 5% glukozą
- i/lub 4-metylopyrazol
- konieczne jest zwalczanie kwasicy metabolicznej
- w ciężkich zatruciach niezbędne staje się zastosowanie hemodializy