Dobry Lekarz

W listopadzie - deszcz, wiatr, niskie temperatury - łatwo o przeziębienie, dlatego piszę kolejny tekst o ziołach przydatnych podczas leczenia tej przypadłości. Na początku, skupię się na ziołach znanych przez większość z nas, tych łatwo dostępnych. Następnie, w kolejnym artykule pojawią się także te mniej popularne.

Kiedy dopadnie nas przeziębienie a wraz z nim wystąpi gorączka dobrze jest zastosować napar z kwiatów lipy. Kwiaty lipy w swoim składzie zawierają flawonoidy (1%), polisacharydy (śluz 3-10%), kwasy fenolowe, garbniki, olejki eteryczne. Działają przeciwzapalnie oraz napotnie. Zwiększają transpirację, a większe parowanie wody ze skóry powoduje obniżenie temperatury, tym samym przyczynia się do zmniejszenia gorączki. Polecane są również przy suchym kaszlu. Zawarty w kwiatach śluz działa łagodząco i osłonowo na błony śluzowe, dlatego napar z kwiatów lipy można pić również w przypadku podrażnienia żołądka (spowodowanego np. przyjmowaniem leków). Kwiaty lipy wykazują również lekkie działanie uspokajające i moczopędne. Aby wzmocnić działanie napotne, lipę najlepiej połączyć z kwiatami czarnego bzu. Najkorzystniej jest zmieszać równe ilości kwiatów lipy oraz bzu, a następnie 2 łyżki mieszanki ziół zalać 2 szklankami wrzącej wody. Postawić pod przykryciem na 15-20 minut, po czym odstawić na 10 min i przecedzić. Pić 3 razy dziennie po 1/2 szklanki, po jedzeniu. Można dodać miodu i syropu z malin.

W przedstawionej wyżej mieszance pojawił się czarny bez, warto o nim powiedzieć trochę więcej. Jak wspomniałem, kwiaty czarnego bzu mają działanie napotne, przeciwgorączkowe a także działają przeciwzapalnie i moczopędnie, a także ułatwiają wydalanie śluzu z oskrzeli. W składzie kwiatów czarnego bzu można odnaleźć takie substancje jak flawonoidy (np. rutyna uszczelniająca naczynia włosowate, kwercytyna wykazująca właściwości przeciwzapalne i antyalergiczne), garbniki, kwasy organiczne, wielofenolowe oraz małe ilości olejków eterycznych (do 0,15%). W fitoterapii poza kwiatami wykorzystuje się również owoce czarnego bzu, z którego można zrobić sok albo syrop. W owocu tak jak w kwiatach znajdują się flawonoidy, ponadto antocyjany (chroniące układ krążenia), witaminy (C, B2, kwas foliowy), garbniki i oczywiście cukry. Owoce charakteryzują się łagodnym działaniem napotnym, moczopędnym i przeczyszczającym. Ułatwiają pozbywania się szkodliwych metabolitów oraz toksyn poprzez mocz i pot. W owocach znajdują się również substancje działające przeciwbólowo (działają około 160 razy słabiej od morfiny, ale nie powodują uzależnienia). Badania naukowców potwierdzają przeciwwirusowe właściwości czarnego bzu. Chorzy zażywający ekstrakt z owoców czarnego bzu mają łagodniejsze objawy i szybciej dochodzą do zdrowia. Czarny bez ma również właściwości przeciwbakteryjne. Na rynku są dostępne preparaty z gotowym syropem z czarnego bzu, jednak polecam przyrządzić własne przetwory, przy czym należy pamiętać, że owoce czarnego bzu przed spożyciem należy poddać obróbce termicznej. Z owoców można zrobić odwar, dżem czy sok. Sam najbardziej lubię czarny bez w formie soku. Przyrządzenie soku jest bardzo łatwe, dojrzałe owoce należy włożyć do naczynia, a następnie ogrzewać. Kiedy puszczą sok, owoce należy rozetrzeć, a powstałą miazgę odsączyć, najlepiej wyciskając przez szmatkę. Do otrzymanego soku dodać cukru w proporcji 1:1, gotować kilka minut i rozlać do butelek. Sok pić 2-3 razy dziennie po 1-2 łyżek.

Nie jestem lekarzem ani farmaceutą, dlatego nie jest to porada lekarska tekst ma jedynie charakter informacyjny. W tekstach korzystam z wiedzy zdobytej z książek, kursów zielarskich, różnych stron (głównie dr Różańskiego) a także publikacji naukowych.

M. S.

Bibliografia.
1. Czarnowski A. Zielnik Lekarski, Warszawa 1938
2. Matławska I. Farmakognozja, Poznań 2008
3. Ożarowski A. Rośliny lecznicze i ich praktyczne zastosowanie, Warszawa 1987
4. Zakay-Rones Z1, Thom E, Wollan T, Wadstein J. Randomized study of the efficacy and safety of oral elderberry extract in the treatment of influenza A and B virus infections, J Int Med Res. 2004 Mar-Apr;32(2):132-40
5. Vlachojannis JE, Cameron M, Chrubasik S. A systematic review on the sambuci fructus effect and efficacy profiles,J Int Med Res. 2004 Mar-Apr;32(2):132-40.