Dobry Lekarz

Kiedy czujemy się dobrze i nie towarzyszą nam żadne dolegliwości bólowych, rzadko dbamy o swoje ciało. Dopiero, kiedy pojawia się ból, zaczynamy słabnąć lub przybieramy na wadze bez konkretnej przyczyny, udajemy się do lekarza i wprowadzamy zdrowsze nawyki. O naszą wątrobę, która każdego dnia pracuje na najwyższych obrotach, oczyszczając organizm z toksyn, powinniśmy dbać każdego dnia. Co jednak, kiedy nieodpowiednią dietą i złymi nawykami ją uszkodzimy? Jak zregenerować nadwyrężoną wątrobę i co jeść, żeby przywrócić zdrowie temu niezwykle ważnemu narządowi.

Regeneracja wątroby – czy da się uleczyć uszkodzony organ?

Wątroba to niezwykły narząd naszego organizmu. Pełni szereg ważnych funkcji, a do jej głównych zadań należy m.in. detoksykacja szkodliwych substancji. To do wątroby trafiają wszystkie toksyny z pożywienia i to właśnie w niej następuje odfiltrowanie tego, co mogłoby wyrządzić naszemu organizmowi szkodę. Organ gromadzi też niektóre witaminy (A, D, E, C w niewielkich ilościach) i minerały i zaopatruje w nie nasze ciało.

Wątroba przez lata potrafi radzić sobie z niewłaściwymi nawykami żywieniowymi, neutralizowaniem spożywanego alkoholu, leków, substancji odurzających. Choć organ wykazuje duże zdolności regeneracyjne, przy rozległych uszkodzeniach niemożliwe okazuje się odbudowanie jego struktury.

Zniszczenie wątroby powoduje przede wszystkim regularnie spożywany alkohol i jego metabolity (głównie aldehyd octowy). Aldehyd octowy niszczy komórki wątroby, wywołuje reakcje zapalne i mutacje punktowe. Nadmierne picie alkoholu prowadzi do stłuszczenia, zapalenia, zwłóknienia, a w ostateczności do marskości wątroby.

Wątroba ulega też uszkodzeniom na skutek infekcji wirusowych (wirusowe zapalenie wątroby typu C, wirus HIV), zbyt tłustej diety bogatej w cukry proste, niektórych chorób metabolicznych i przyjmowanych leków.

Odbudowa wątroby jest możliwa, o ile wykluczymy czynnik uszkadzający, wprowadzimy zbilansowaną dietę i rozpoczniemy suplementację odpowiednimi lekami wspierającymi jej regenerację http://essentiale.pl/regeneracja-watroby. Nawet po operacyjnym usunięciu kawałka narządu, po kilku miesiącach wątroba dokonuje regeneracji i odtwarza brakujący fragment.

Niealkoholowe stłuszczenie wątroby – co oprócz alkoholu uszkadza wątrobę?

O stłuszczeniu wątroby mówi się najczęściej w przypadku osób nadużywających alkoholu. Nadmierne gromadzenie się tłuszczów, w szczególności triglicerydów w komórkach wątroby (hepatocytach) prowadzi do jej włóknienia (bliznowacenia organu), a w ostateczności do zapalenia i marskości narządu.

Obecnie na stłuszczenie wątroby niezależne od alkoholu, czyli niealkoholową stłuszczeniową chorobę wątroby cierpi coraz większy odsetek osób. Schorzenie może rozwinąć się na skutek nieprawidłowego odżywiania, niezdrowego stylu życia, wrodzonych lub nabytych chorób, a także pod wpływem leków i substancji chemicznych. NAFLD (skrót od angielskiej nazwy nonalcoholic fatty liver disease) współwystępuje z insulinoopornością i zespołem metabolicznym (częściej więc cierpią na niego chorzy na cukrzycę). Mniej zaawansowana forma niealkoholowego stłuszczenia wątroby charakteryzuje się prostym stłuszczeniem hepatocytów. W jej zaawansowanej odmianie, czyli niealkoholowym stłuszczeniowym zapaleniu wątroby (NASH) oprócz stłuszczenia komórek narządu obserwuje się też ich uszkodzenie (zapalenie, martwicę, marskość). NAFLD diagnozuje się zazwyczaj na podstawie badania USG, badań laboratoryjnych oraz szczegółowego wywiadu lekarskiego. Jednym z objawów choroby może być tzw. ból wątroby http://essentiale.pl/czy-watroba-boli. Niealkoholowe stłuszczenie narządu rozpoznaje się wtedy, kiedy ciała tłuszczowe stanowią więcej niż 5% masy komórkowej wątroby.

Dieta na stłuszczoną wątrobę – jak zmienić styl życia, kiedy wątroba niedomaga?

Nadmierna ilość lipidów gromadzących się w komórkach wątroby spowodowana jest różnymi szkodliwymi czynnikami. Kiedy jednak wykluczy się substancję szkodzącą wątrobie, organ najprawdopodobniej się zregeneruje (jeśli nie doszło jeszcze do marskości wątroby lub nie zaatakował jej nowotwór złośliwy). Regenerację wątroby rozpoczyna się od zastosowania odpowiedniego żywienia wspierającego odbudowę narządu i wprowadzenia tzw. diety wątrobowej. Jadłospis powinien być urozmaicony z wykorzystaniem produktów znajdujących się na liście pokarmów dozwolonych. Posiłki należy spożywać w regularnych odstępach czasu (co 2,5-3,5 godziny), a na talerz nakładać niewielkie porcje. Lepiej jeść częściej a mniej, niż przejadać się przy każdej okazji. Należy unikać też podjadania między posiłkami. Kiedy odczuwamy głód, wypijamy wodę lub niesłodzoną herbatę albo zjadamy świeże warzywo. Przy NAFLD pacjenci cierpią na nadwagę i otyłość, dlatego w leczeniu choroby ogromną rolę odgrywa obniżenie masy ciała. Zdrowe chudnięcie powinno następować powoli (od 0,5 do 1 kg), a osoba chora na NAFLD nie może się głodzić ani stosować restrykcyjnych diet. Takie postępowanie prowadzi tylko do pogłębienia stłuszczenia. Oprócz diety wymagany jest też umiarkowany wysiłek fizyczny (szybki marsz), czyli codzienna 30-minutowa dawka ruchu.

Dieta wątrobowa – co jeść, kiedy wątroba potrzebuje regeneracji ?  

Wśród przyczyn choroby NAFLD wymienia się dietę bogatą w tłuszcze i węglowodany proste. Dlatego z jadłospisu przy diecie wątrobowej wykluczamy słodycze i wysokokaloryczne przekąski takie jak chipsy, paluszki, popcorn, czy chrupki. Nadwyrężonej wątrobie, której potrzeba regeneracji, zaszkodzą smażone i tłuste potrawy. W ciągu dnia ilość tłuszczu zredukujmy do 40-45 g dziennie. Zamiast wędlin wieprzowych wybierajmy delikatne drobiowe szynki. W naszym codziennym menu powinno znajdować się jak najwięcej warzyw i umiarkowane ilości owoców (nie więcej niż 2-3 porcje). Z jadłospisu powinniśmy wykluczyć niektóre gotowane warzywa korzeniowe takie jak buraki i marchewki oraz wybrane owoce (gruszki, winogrona, banany).

Dieta wątrobowa powinna opierać się o produkty charakteryzujące się niskim indeksem glikemicznym oraz pokarmy zawierające duże ilości błonnika. Błonnik sprawia, że dłużej czujemy się najedzeni, a dzięki jego obecności dieta jest mniej kaloryczna, ale bardziej sycąca.

Żeby warzywa traciły jak najmniej swoich wartości, zjadamy je na surowo lub tylko delikatnie obgotowujemy. Jeśli przygotowujemy makaron, dla zmniejszenia jego kaloryczności gotujemy go al dente. Potrawy przyrządzamy na parze, gotujemy w wodzie lub zapiekamy w piekarniku. Unikamy jedzenia dań smażonych na głębokim tłuszczu. Dieta wątrobowa wymaga zbilansowanego jadłospisu, w którym rezygnujemy z mocno słonych potraw (serów żółtych, gotowych przypraw), słodyczy i przekąsek, tłuszczy trans, żywności mocno przetworzonej oraz alkoholu. Żeby dostarczyć organizmowi zdrowych tłuszczy, do sałatek dodajemy oliwę z oliwek, olej lniany, nierafinowany olej rzepakowy. Przykładowe menu regeneracyjne znajdziemy na stronie http://essentiale.pl/dieta-watrobowa.

Dieta wątrobowa – jakie produkty są na diecie przeciwwskazane?

Regeneracja wątroby wymaga czasu, ale przy dobrze skomponowanej diecie i zmianie nawyków żywieniowych oraz odpowiedniej dawce ruchu jest możliwa. Żeby jak najbardziej wspierać narząd w odbudowie, z jadłospisu musimy wykluczyć wiele produktów, które do tej pory stanowiły podstawę naszego żywienia. Będąc na diecie wątrobowej rezygnujemy ze wszystkich słodzonych cukrem napojów, tłustego mleka, napojów z dodatkiem śmietanki oraz nektarów i napojów gazowanych. Na śniadanie zamiast białego pieczywa, chałki, rogalików czy słodkiego chleba zjadamy chleb pełnoziarnisty lub chrupki z niskim IG z dodatkiem chudej wędliny drobiowej, pasty warzywnej lub rybnej. W diecie wątrobowej znajdują się przepisy na dania delikatne bez dodatku bardzo ostrych przypraw i soli. Jadłospis regeneracyjny wyklucza spożywanie bardzo tłustych i esencjonalnych zup na wywarach mięsnych i ze śmietaną, a także zawiesistych sosów. Stosując dietę wątrobową, nie jemy tłustych mięs, podrobów, parówek i kiełbas. Wykluczamy też konserwy, kaszankę, salceson i wieprzowe wędliny. Na liście produktów zakazanych znajdują się wszystkie potrawy z dodatkiem cukru i na bazie białej mąki pszennej (naleśniki, pyzy, knedle, pierogi z cukrem). Choć warzywa stanowią podstawę zdrowego żywienia, nie powinniśmy jeść surówek z majonezem, śmietaną i cukrem, a także sporadycznie przyrządzać ziemniaki.

Ból wątroby – jakie są objawy bólu wątroby i kiedy narząd boli?

Mówiąc o bólu wątroby, tak naprawdę mamy na myśli ból otaczających ją tkanek. Sam narząd nie jest unerwiony, więc nie czujemy, czy wątroba nas boli. Organ może się jednak powiększyć i uciskać na sąsiednie narządy, co wywołuje dolegliwości bólowe. Kiedy rozciąga się unerwiona otrzewna otaczająca wątrobę, również może doskwierać nam nieprzyjemne uczucie. Jakie są objawy bólu wątroby? Narząd daje znać o swoim nie najlepszym stanie, kiedy odczuwamy dolegliwości bólowe pod żebrami z prawej strony oraz w prawym boku. Wraz z rozwojem choroby bólowi zaczyna towarzyszyć chroniczne zmęczenie i obniżenie nastroju, nudności i wymioty, świąd skóry, zaburzenia cyklu miesiączkowego oraz brak apetytu.

Ból wątroby i dodatkowe objawy powinny skłonić nas do wykonania podstawowych badań sprawdzających funkcjonowanie narządu. Utajone i niezdiagnozowane wcześniej choroby takie jak np. wirusowe zapalenie wątroby typu C mogą prowadzić do poważnego uszkodzenia, a nawet marskości organu.

Kiedy pojawia się ból wątroby, zastosujmy zdrową i lekką dietę. Już sama zmiana sposobu odżywiania rozpocznie regenerację narządu. Żeby wspomóc wątrobę, przyjmujmy też ziołowe leki zawierające fosfolipidy niezbędne. Te cenne substancje należą do niezbędnych składników wszystkich błon komórkowych. Przy chorobach wątroby, które wiążą się ze zmniejszonym poziomem fosfolipidów, dochodzi do uszkodzenia błon komórkowych i organelli hepatocytów. Zmniejszona płynność błon zaburza prawidłowe funkcjonowanie wątroby, co może prowadzić do jej zwłóknienia i marskości.

Wprowadzając dietę na stłuszczoną wątrobę rozpoczniemy proces odbudowy narządu. Zapobiegniemy też poważniejszym chorobom, które mogą rozwinąć się na skutek uszkodzenia hepatocytów. Wątroba to strażnik naszego zdrowia i swoisty filtr dla organizmu. Dbajmy więc o nią na co dzień, spożywając lekkie i pełnowartościowe pokarmy, a także ograniczając wypijany alkohol.

Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!

Źródła:

• http://kosmos.icm.edu.pl/PDF/2011/189.pdf
• http://ptfarm.pl/pub/File/Farmacja%20Polska/2010/02-2010/05%20%20Wloknienie%20watroby.pdf
• https://www.su.krakow.pl/system/files/14948/bd00f5cb2a.pdf?1446456797
• http://tiba.pl/asstes/file/6-NAFLD-I-NASH-w-otylosci.pdf
• https://docplayer.pl/64914241-Aktywnosc-niezbednych-fosfolipidow-epl-pochodzenia-sojowego-w-chorobach-watroby.html
• http://szczesliwawatroba.pl/fosfolipidy-niezbedne.html